In mei leggen (bijna) alle vogels een ei…. En broeden dat ook uit, hebben we gemerkt. Onze eerste meimaand in Huize Elders, medio juni is het alweer een jaar geleden dat we de sleutels kregen.
Het weer
Mei begon een beetje wisselvallig. Regen en zonneschijn wisselden elkaar af in Elders. Maar daarna brak uitbundig zomerweer uit. Wekenlang scheen de zon, en zeker tweemaal per week slingerde ik de grondwaterpomp aan om de regentonnen bij te vullen en de moestuin water te geven.
Op 24 mei kregen we de eerste serieuze regen van de maand mei. Nou ja, serieus? Het was hier 6 millimeter in 24 uur. De tussenstand voor de hele maand was op dat moment 8,5 millimeter volgens het lokale weerstation. En meteen kwamen de slakken in grote getale tevoorschijn.
Uiteindelijk was de stand op 31 mei begin van de middag 14 mm voor de maand. Met nog eens 14 mm in een stortbui op 31 mei ‘s avonds. En het was een zonnige maand. Top-3 van de maanden mei sinds 2020 volgens onze zonnepanelen-app, slechts één kWh minder dan de nummer twee 2023.
Fruit
Er gebeurde veel op het fruit-front. De meeste kleine vijgen verschrompelden aan de boom. Er hangt nu nog een handvol grote groene vijgen, die hopelijk de komende maanden goed kunnen rijpen.
De kersenbomen hangen behoorlijk vol, maar rijp zijn ze nog niet. Eén van de bomen is voor het tweede jaar op rij zwaar getroffen door zwarte luis. We hebben gespoten met een mengsel van spiritus en groene zeep, maar de luizen zijn aan het winnen. In de andere kersenbomen valt het mee met de luis. Verder hangt er veel vrucht aan de perzik en de pruimenboom, we zullen zien wat daar de komende maanden mee gebeurt.
Ook ons appelboompje heeft al wat vruchten, en dat in zijn eerste jaar. Verder zien we ook veel vruchten aan de perenboom en aan de druivenstruiken.
Ik kijk uit naar de kruisbessenoogst. En ook mijn geredde aardbeienplantjes hebben me al voorzien van voldoende vruchten voor het ontbijt. Maar ik ben vooral benieuwd naar de afleggers, die ik in augustus verwacht. Dat moeten de nieuwe sterke plantjes worden voor het volgende jaar.
Verder ook veel bloesem aan de frambozenstruiken en aan de bramenstruik. Het vermeerderen van de braam is helaas niet gelukt. Ik ga een nieuwe poging wagen, want het gedeelte van de tuin waar de braam zich bevindt gaan we later dit jaar aanpakken.
Kas
Ah! De kas! Een vast onderdeel van mijn dagelijkse routine! Elke ochtend, zeven dagen per week, ga ik naar de kas om het raam open te zetten en te controleren of alle planten genoeg water hebben om de dag door te komen. ‘s Avonds is mijn laatste gang ook naar de kas, water geven en ramen en deuren sluiten. Twee keer per week dief ik de tomatenplantjes, om ervoor te zorgen dat het niet zo’n ondoordringbare wildernis wordt als vorig jaar, en zodat de energie wordt gestoken in groei en vruchten. En elke vrijdag verwijder ik minutieus ieder onkruidje dat het waagt om z’n kop boven de grond uit te steken. Ook bind ik de planten op. Ze hebben allemaal één of meerdere touwtjes om de lucht in te komen.
In het eerste weekend van mei heb ik de kas gereedgemaakt voor het zomerseizoen. De grond was genoeg opgewarmd. De laatste radijzen hebben we geoogst. Daarna hebben we voldoende compost gemengd met de grond, en de jonge plantjes zijn de volle grond ingegaan.
Ik heb drie buizen bevestigd langs het plafond van de kas, om hoge planten zoals tomaten en komkommers makkelijker op te kunnen binden. Hierbij nog een foto van de kas die volledig gereed is voor beplanting. Zo schoon en geordend is ‘ie hooguit één keer per jaar, denk ik… Mijn OCD-brein was er oprecht trots op.
De eerste in de kas geteelde kroppen sla zijn bijna gereed voor consumptie. En ook de bolcourgette is met z’n eerste vruchten bezig. Sla en bolcourgette gaan in de kas beduidend sneller dan hun collega’s die buiten in de volle grond staan. De tomatenplanten en de komkommerplanten groeien momenteel met tientallen centimeters per week. Bovenstaande foto was het eerste weekend van mei, onderstaande foto is van de laatste dag van mei.
En eind mei hebben we de eerste snackkomkommers uit de kas geoogst. Heerlijk sappig, en veel smaakvoller dan hun familieleden uit de supermarkt.
Moestuin
In het eerste weekend van mei staken de (één week eerder gezaaide) bonen hun kopjes al boven de grond uit. Maar inmiddels is het oorlog in de moestuin. Oorlog tussen mij en de slakken. Voorlopig winnen de slakken, ze hebben nu twee courgetteplanten volledig opgevreten. En ik verlies ongeveer 10 procent van mijn peulen en mijn bonen plantjes aan ze. Ze hebben dan weer geen trek in de pompoenplanten, gelukkig.
Eén van de teeltvakken van de moestuin had nog veel wortels van de witte ereprijs, die daar voorheen in grote aantallen groeide en bloeide. Ik heb het hele vak tot 30 centimeter diep afgegraven en gezeefd. Daardoor kwam ik wel plaats tekort om de spruiten en broccoli uit te planten. Dat is uiteindelijk eind mei pas gebeurd.
In het voorste vak, onder het net, staan prei, uien, bosui, wortels, en cannelino-bonen. Linksachter de rijspeulen en pompoenen. Rechts, afgeschermd met vliesdoek tegen de slakken, staan de spruitjes en kropsla in het kersvers gezeefde vak.
We zijn van plan om de komende jaren in verhoogde bakken te gaan telen. Beter voor mijn rug (Meneer Elders is geen 20 meer, of liever gezegd: nadert de 3 x 20). En hopelijk makkelijker om het ongedierte onder controle te houden.
Vogelnieuws
In de week van 19 mei vlogen er in elk geval drie nestjes uit, pimpelmezen uit het kastje naast het terras, koolmezen uit het kastje bij de kas, en mussen van onder de dakpannen. Met name de pimpelmezen hebben we de afgelopen weken af en aan zien vliegen met rupsjes, de krijsende jongen waren onverzadigbaar.
Er zit in elk geval nog een nestje jonge mussen onder het dak van de schuur. We horen ze schetteren als we in de buurt zijn. Verder nog een nestje jonge mussen onder het dak bij de voordeur, die eind mei uitvlogen. En afgelopen week zien we ook merels nestelen in een van de catalpa’s naast ons terras. Genieten!
En we vonden helaas ook een dood vogeltje op terras, helemaal kaal. En leeggegeten vogeleieren op diverse plekken in de tuin.
Het vinkennestje in onze kamperfoeliestruik lijkt verlaten, daar werd eerder wel op gebroed. Helaas.
Slakken
Bij de eerste regen kwamen de slakken in grote getale tevoorschijn. Tussen de buien door raapte ik tientallen slakken. Meer huisjesslakken dan naaktslakken. Kopertape rond de bolcourgettes zorgde wel voor bescherming, nadat ik eerder al een plantje moest vervangen door een reserve-exemplaar uit de kas. Het is inmiddels weer onderdeel van mijn ochtendritueel, slakken rapen.
De eerste week raapte ik beduidend meer huisjesslakken dan naaktslakken. Maar inmiddels nemen de naaktslakken weer in aantal toe. De rotzakken… Ze rekenen vast en zeker niet op de vasthoudendheid van Meneer Elders…
Hoe gaat het met jouw slakkenvoer moestuin?
Wij hebben sinds kort een kas en moeten het nu nog doen met de stekjes van het tuincentrum. Ik vroeg me af waarom je ‘‘s ochtends het raam open zet van de kas en ‘s avond weer dicht,
Op zonnige dagen wordt het heel warm. Meer dan 40 graden. Dan kan wat doorstroom van lucht geen kwaad. ‘s Avonds gaat ‘ie dicht om de warmte zo lang mogelijk vast te houden.
Prachtig verslag! Dat is een serieus grote kas!
Hier nog niet veel,slakken, maar meer naakt dan huis.
Alles groeit gestaag, de tomaten, paprika’s, aardbeien, frambozen, kruiden, sla, sugarsnaps, biet en kool. Alleen de augurk groeit tergend traag.
Wauw, dat ziet er allemaal goed uit. En je kas, zo netjes! Bij ons valt het mee met de slakken maar een enthousiaste mol heeft onze spitskool uit de grond gewipt.
Gelukkig staan ze in groepjes verspreid over de bakken dus er zijn er nog over. Onze buurtjes moestuinieren al 50 jaar en die kwamen onze tuin in ogenschouw nemen en we kregen een heleboel adviezen mee 🙂
Vandaag gaan we rupsen vangen want blijkbaar doen die veel schade als je ze in je appelboom laat zitten. Wij dachten eigenlijk laat die beestjes we hebben meer insecten nodig. Maar nu gaan we ze toch maar weghalen. Zit ik wel met het dilemma waar ze naartoe moeten…
In een zakje in de diepvries? Dat doe ik met de slakken ook. En dan daags erna op de composthoop.
Gezien je mooie tuin en omgeving is het wellicht een idee om een egel op te halen bij de egelopvang. Als je een huisje koopt/maakt en kan voorzien met kattenvoer hebben egels denk ik een mooi leven bij je. Egels eten slakken 🙂
Ik heb het idee dat er af en toe een op bezoek komt, die proberen we te betrappen. Sowieso heeft er in onze tuin een egel overwinterd. De egelopvang wil hier niet plaatsen, teveel intensieve landbouw in de omgeving.
Braam is super gemakkelijk. Je laat een lange uitloper vast zitten aan de plant, kneust hem op een bepaalde plek en stopt die plek onder de grond. Na een paar weken/maanden zijn er wortels ontstaan en kun je hem lossnijden en uitgraven.
Vergeet je niet de ramen van je kas in te smeren met kassenwit (of hang een soort ‘vitrage’ voor de ramen). Dit voorkomt dat je planten verbranden.
Ziet er mooi uit. Hier dit jaar weinig aandacht voor de moestuin. Vooral bezig met het kweken en planten van veel inheemse vaste planten voor de biodiversiteit. Dit jaar alleen boontjes, courgette, komkommer en basilicum.
Ik wil meneer elders toch even aanspreken op het spuiten met spiritus. Dat is niet goed voor de luizen, maar ook niet voor de lieveheersbeestjes! De lieveheersbeestjes komen vanzelf om de luizen op te eten. Het kan een jaar of twee duren om de populatie op te bouwen. Maar als je spuit, gaat dat niet lukken. Beter is het om een hoekje ver achterin de tuin te laten verwilderen en brandnetels toe te laten. Daar overwinteren de lieveheersbeestjes.
Bij ons zien we ze het eerst op de valeriaan. Helemaal zwart, maar na drie weken zijn ze onder controle: ons rood-zwarte-stippen leger komt in actie. Gisteren zag ik er 10 op een plant. Op het moment dat de larve ln van het lieveheersbeestje uitkomen gaat het in de overdrive. Die eten zo 600 luizen per dag.
En het voordeel, minder werk.
Hetzelfde geldt voor de stippenmot in de appelboom, zorgen voor genoeg meesjes!
Een gouden tip om slakken te bestrijden.
Graaf op een strategische plek(ken) een pot in de tuin (tot aan de rand). Vul deze met ongeveer 6-7 cm bier en binnen 1 dag zit de pot waarschijnlijk vol met slakken.
Soms ben ik een beetje jaloers als ik mensen met een Echte Tuin zie, maar als de slakken komen ben ik heel blij met mijn balkontuintje waar een vogelnet genoeg is om ongedierte op afstand te houden. Het schijnt dat (loop)eenden graag slakken eten en kleine plantjes met rust laten, zou dat een nuttige uitbreiding zijn van Diergaarde Elders?
De balkonbakken leveren dezer dagen gestaag peultjes en groene blaadjes, en regelmatig handjes aardbeien en honingbessen (dit jaar nieuw op het balkon, aanrader!). De kruisbessen komen eraan, net als de babykomkommers, en er staat een en ander in de vensterbank te groeien om de peultjes te vervangen na de langste dag. Heerlijk.