Tuindagboek juni 2025

  • Berichtcategorie:Tuin

Ah! Juni! Op het werk een drukke maand omdat iedereen zoals gebruikelijk denkt dat in de zomervakantie de wereld vergaat. Alles moet dus af voor de vakantietijd losbarst. Ook een maand met een extra lang weekend, door Tweede Pinksterdag. En de maand waarin alles in de tuin volledig ontploft… Het is elke dag weer een verrassing wat ik aantref als ik ’s ochtends vroeg mijn rondje maak door de kas en de moestuin. Deze maand was het een jaar geleden dat we de sleutels van huize Elders overnamen. We hadden de kas toen al in gebruik genomen. Maar hoe anders is het leven dit jaar.

Het weer

Was 2024 vooral ‘nat’, in 2025 is het totnogtoe vooral ‘droog en zonnig´. Ook in juni.

In totaal viel er deze maand iets minder dan 50 millimeter regen. Volgens het KNMI is het meerjarig gemiddelde voor juni in onze regio 65-70 millimeter. Wederom een droge maand dus. Volgens het lokale weerstation hebben we dit jaar tot en met juni pas 290 millimeter regen gehad. Vorig jaar rond deze tijd zaten we al boven de 500 millimeter regen.

Minder regen, en fors meer zonuren. Tenminste wel als ik de productie van onze zonnepanelen als maatstaf neem. Vorig jaar produceerde Huize Elders in juni 397 kWh energie, dit jaar is het 881 kWh. Boven het gemiddelde van 828 kWh over de afgelopen vijf jaar. Een recordmaand voor de zonnepanelen is het niet geworden, door een noodweer op 31 mei zijn onze zonnepanelen eruit gevlogen, en dat ontdekte ik pas in de avond van 2 juni. Twee dagen gemist dus. Maar het was geen slechte maand.

Het moge duidelijk zijn dat onze grondwaterpomp weer overuren heeft gedraaid. Eén keer in de week om de regentonnen bij te vullen en de moestuin te besproeien, en één keer in de week om de regentonnen bij te vullen en de hele tuin (inclusief de moestuin) te besproeien. Elke dag geef ik ’s avonds de planten in de kas water, en de potten op het terras. Een deel van onze tuin is rivierklei, en een deel is zandgrond. Maar met dit waterschema (en af en toe een bui) houden de moestuin en de kas het goed vol.

Oogst!

We hebben al het nodige kunnen oogsten uit onze tuin. De kersen leverden ons twee potten jam op. We hebben de eerste frambozen van onze eigen struiken gegeten. Kruisbessen. De eerste kropsla uit eigen kas, vers gesneden en meteen op tafel. Lekkerder wordt het niet. De eerste bolcourgettes, ‘s Middags geoogst en enkele uren later op tafel.

En snackkomkommers. Kilo’s snackkomkommers. Ik vroeg me af of vier planten wel genoeg zou zijn. Het is meer dan genoeg. Ze gaan vrijwel dagelijks mee naar kantoor bij de lunch, we hebben regelmatig komkommersalade op het menu staan, en koude komkommersoep is heerlijk op warme dagen. En deze komkommers van eigen teelt hebben smaak. Veel meer smaak dan komkommers uit de winkel.

(Te) Warme sla

Elke week duw ik een paar zaadjes in een potje om kropsla te telen. Ik laat ze al sinds maart voorkiemen in de kas. Een kas is nieuw voor mij, dat heb ik niet eerder gehad. In juni merkte ik dat mijn zaadjes in de kas niet meer opkwamen. Ieder dag werden de potjes liefdevol besproeid en toegesproken. Maar er kwam niks boven de grond. Dus verdiepte ik mij in de literatuur en las alles wat ik kon vinden over den edelen kunscht van het teelen der kropsla. Bij meer dan 25 graden Celsius is het zaad van kropsla als een Nederlander op vakantie. Het doet niks meer. Het gaat in rust en weigert te kiemen.

Sinds een paar weken staan de slazaadjes dus binnen om te kiemen. En die staken keurig binnen een paar dagen hun groene kopjes boven de grond uit. Na een periode van schaarste is de aanvoer van verse sla dus weer verzekerd.

Gras en bamboe

In het weekend van Pinksteren hebben we (voor de eerste keer dit jaar) het gras gemaaid. Eerder hadden we al wel een pad gemaaid om naar de moestuin en de composthoop te komen, maar nu is echt het hele grasveld gemaaid. Het is onderdeel van onze strategie om het grasveld kruidenrijk te maken. Het maaisel is afgevoerd naar de composthoop. In de dagen erna zagen we groepen musjes het grasveld afstruinen, op zoek naar voedsel. Een prachtig gezicht.

Eerder schreef ik al dat de bamboe z’n kop weer boven de grond uitstak. Sindsdien heb ik nog een tiental bamboestokjes met stukken bamboewortel uitgegraven. Ik wil en moet dat consequent blijven doen om de strijd uiteindelijk te winnen. Het blijft dus een kwestie van scherp opletten.

Moestuin

Verder ook veel werk aan de moestuin. Elke twee weken wordt er gewied. De uien en de prei doen het uitstekend, de wortels hebben de aanvallen van de slakken niet overleefd. Maar de broccoli en de spruitkolen zien er veelbelovend uit, net als de pompoenen. En ik verwacht deze week de eerste gele courgettes.

En zoals je op de foto linksonder kunt zien, zijn de druiventrossen ook alweer in aantocht. Ik ben erg tevreden over de voortgang, maar heb ook alweer veel plannen voor volgende jaren.

Kas

Medio juni en eind juni heb ik flink gesnoeid in de kas. Met name de komkommerplanten woekeren als een dolle, met lange zijscheuten. Regelmatig bijsnoeien helpt om de groei naar de vruchten te krijgen. Inmiddels raken ze ook allemaal het dak en zijn ze getopt, geen verdere groei omhoog dus.

De tomaten zijn keurig tweemaal per week gediefd en ook verder opgebonden. Het is dus minder een wildernis dan vorig jaar, maar de combinatie van warmte, veel zon, en dagelijks water zorgt wel voor uitbundige groei.

Vorig jaar had ik compacte peperplajes. Dit jaar zijn ze juist heel ielen lang. Ik ben benieuwd hoe de oogst uit gaat valen, maar daar moet ik beter op letten. Nu staan ze een beetje klem.

De kas ziet er inmiddels heel anders uit dan twee maanden geleden…. En deze foto is na het snoeien. In de rechterbovenhoek zie je een kleine inzet met de belofte van stevige vleestomaten.

Hoe ging het afgelopen maand met jouw moestuin?

Tuindagboek mei 2025

  • Berichtcategorie:Tuin

In mei leggen (bijna) alle vogels een ei…. En broeden dat ook uit, hebben we gemerkt. Onze eerste meimaand in Huize Elders, medio juni is het alweer een jaar geleden dat we de sleutels kregen.

Het weer

Mei begon een beetje wisselvallig. Regen en zonneschijn wisselden elkaar af in Elders. Maar daarna brak uitbundig zomerweer uit. Wekenlang scheen de zon, en zeker tweemaal per week slingerde ik de grondwaterpomp aan om de regentonnen bij te vullen en de moestuin water te geven.

Op 24 mei kregen we de eerste serieuze regen van de maand mei. Nou ja, serieus? Het was hier 6 millimeter in 24 uur. De tussenstand voor de hele maand was op dat moment 8,5 millimeter volgens het lokale weerstation. En meteen kwamen de slakken in grote getale tevoorschijn.

Uiteindelijk was de stand op 31 mei begin van de middag 14 mm voor de maand. Met nog eens 14 mm in een stortbui op 31 mei ‘s avonds. En het was een zonnige maand. Top-3 van de maanden mei sinds 2020 volgens onze zonnepanelen-app, slechts één kWh minder dan de nummer twee 2023.

Fruit

Er gebeurde veel op het fruit-front. De meeste kleine vijgen verschrompelden aan de boom. Er hangt nu nog een handvol grote groene vijgen, die hopelijk de komende maanden goed kunnen rijpen.

De kersenbomen hangen behoorlijk vol, maar rijp zijn ze nog niet. Eén van de bomen is voor het tweede jaar op rij zwaar getroffen door zwarte luis. We hebben gespoten met een mengsel van spiritus en groene zeep, maar de luizen zijn aan het winnen. In de andere kersenbomen valt het mee met de luis. Verder hangt er veel vrucht aan de perzik en de pruimenboom, we zullen zien wat daar de komende maanden mee gebeurt.

Kruisbessen

Ook ons appelboompje heeft al wat vruchten, en dat in zijn eerste jaar. Verder zien we ook veel vruchten aan de perenboom en aan de druivenstruiken.

Ik kijk uit naar de kruisbessenoogst. En ook mijn geredde aardbeienplantjes hebben me al voorzien van voldoende vruchten voor het ontbijt. Maar ik ben vooral benieuwd naar de afleggers, die ik in augustus verwacht. Dat moeten de nieuwe sterke plantjes worden voor het volgende jaar.

Verder ook veel bloesem aan de frambozenstruiken en aan de bramenstruik. Het vermeerderen van de braam is helaas niet gelukt. Ik ga een nieuwe poging wagen, want het gedeelte van de tuin waar de braam zich bevindt gaan we later dit jaar aanpakken.

Kas

Ah! De kas! Een vast onderdeel van mijn dagelijkse routine! Elke ochtend, zeven dagen per week, ga ik naar de kas om het raam open te zetten en te controleren of alle planten genoeg water hebben om de dag door te komen. ‘s Avonds is mijn laatste gang ook naar de kas, water geven en ramen en deuren sluiten. Twee keer per week dief ik de tomatenplantjes, om ervoor te zorgen dat het niet zo’n ondoordringbare wildernis wordt als vorig jaar, en zodat de energie wordt gestoken in groei en vruchten. En elke vrijdag verwijder ik minutieus ieder onkruidje dat het waagt om z’n kop boven de grond uit te steken. Ook bind ik de planten op. Ze hebben allemaal één of meerdere touwtjes om de lucht in te komen.

In het eerste weekend van mei heb ik de kas gereedgemaakt voor het zomerseizoen. De grond was genoeg opgewarmd. De laatste radijzen hebben we geoogst. Daarna hebben we voldoende compost gemengd met de grond, en de jonge plantjes zijn de volle grond ingegaan.

Ik heb drie buizen bevestigd langs het plafond van de kas, om hoge planten zoals tomaten en komkommers makkelijker op te kunnen binden. Hierbij nog een foto van de kas die volledig gereed is voor beplanting. Zo schoon en geordend is ‘ie hooguit één keer per jaar, denk ik… Mijn OCD-brein was er oprecht trots op.

De eerste in de kas geteelde kroppen sla zijn bijna gereed voor consumptie. En ook de bolcourgette is met z’n eerste vruchten bezig. Sla en bolcourgette gaan in de kas beduidend sneller dan hun collega’s die buiten in de volle grond staan. De tomatenplanten en de komkommerplanten groeien momenteel met tientallen centimeters per week. Bovenstaande foto was het eerste weekend van mei, onderstaande foto is van de laatste dag van mei.

En eind mei hebben we de eerste snackkomkommers uit de kas geoogst. Heerlijk sappig, en veel smaakvoller dan hun familieleden uit de supermarkt.

Moestuin

In het eerste weekend van mei staken de (één week eerder gezaaide) bonen hun kopjes al boven de grond uit. Maar inmiddels is het oorlog in de moestuin. Oorlog tussen mij en de slakken. Voorlopig winnen de slakken, ze hebben nu twee courgetteplanten volledig opgevreten. En ik verlies ongeveer 10 procent van mijn peulen en mijn bonen plantjes aan ze. Ze hebben dan weer geen trek in de pompoenplanten, gelukkig.

Eén van de teeltvakken van de moestuin had nog veel wortels van de witte ereprijs, die daar voorheen in grote aantallen groeide en bloeide. Ik heb het hele vak tot 30 centimeter diep afgegraven en gezeefd. Daardoor kwam ik wel plaats tekort om de spruiten en broccoli uit te planten. Dat is uiteindelijk eind mei pas gebeurd.

In het voorste vak, onder het net, staan prei, uien, bosui, wortels, en cannelino-bonen. Linksachter de rijspeulen en pompoenen. Rechts, afgeschermd met vliesdoek tegen de slakken, staan de spruitjes en kropsla in het kersvers gezeefde vak.

We zijn van plan om de komende jaren in verhoogde bakken te gaan telen. Beter voor mijn rug (Meneer Elders is geen 20 meer, of liever gezegd: nadert de 3 x 20). En hopelijk makkelijker om het ongedierte onder controle te houden.

Vogelnieuws

In de week van 19 mei vlogen er in elk geval drie nestjes uit, pimpelmezen uit het kastje naast het terras, koolmezen uit het kastje bij de kas, en mussen van onder de dakpannen. Met name de pimpelmezen hebben we de afgelopen weken af en aan zien vliegen met rupsjes, de krijsende jongen waren onverzadigbaar.

Jonge mus

Er zit in elk geval nog een nestje jonge mussen onder het dak van de schuur. We horen ze schetteren als we in de buurt zijn. Verder nog een nestje jonge mussen onder het dak bij de voordeur, die eind mei uitvlogen. En afgelopen week zien we ook merels nestelen in een van de catalpa’s naast ons terras. Genieten!

En we vonden helaas ook een dood vogeltje op terras, helemaal kaal. En leeggegeten vogeleieren op diverse plekken in de tuin.

Het vinkennestje in onze kamperfoeliestruik lijkt verlaten, daar werd eerder wel op gebroed. Helaas.

Slakken

Bij de eerste regen kwamen de slakken in grote getale tevoorschijn. Tussen de buien door raapte ik tientallen slakken. Meer huisjesslakken dan naaktslakken. Kopertape rond de bolcourgettes zorgde wel voor bescherming, nadat ik eerder al een plantje moest vervangen door een reserve-exemplaar uit de kas. Het is inmiddels weer onderdeel van mijn ochtendritueel, slakken rapen.

De eerste week raapte ik beduidend meer huisjesslakken dan naaktslakken. Maar inmiddels nemen de naaktslakken weer in aantal toe. De rotzakken… Ze rekenen vast en zeker niet op de vasthoudendheid van Meneer Elders…

Hoe gaat het met jouw slakkenvoer moestuin?

Gezien in Elders (10): Heggenmus

  • Berichtcategorie:Tuin

De heggenmus zien we hier in Elders regelmatig. Dit exemplaar zat onder één van de vetbollen die we hebben hangen, om de restjes op te pikken die de (nogal rommelig etende) koolmezen lieten vallen. We zijn het bijvoeren overigens aan het afbouwen, ondanks het feit dat we elke dag genieten van al die af- en aanvliegende vogeltjes. Met het naderende voorjaar moeten ze echt weer voor zichzelf en hun eigen voedsel gaan zorgen.

Voorbodes

  • Berichtcategorie:LevenTuin

Ik heb ze gehoord en gezien. De eerste zingende merels. Het eerste ‘fiet-fiet’ geluid van de koolmees (we noemen dit hier ‘het fietspompje´). De bolletjes die hun groene blaadjes boven de grond steken. Het zijn de eerste voorbodes. Hopelijk is het ergste voorbij. En komt het voorjaar er aan. Het kan me niet snel genoeg gaan.

Waar kijk jij naar uit?

Gezien in Elders (8) – Grote Bonte Specht

  • Berichtcategorie:Tuin

We weten dat ze er zitten, in de grote bomen rond ons perceel. Een koppel grote bonte spechten. Regelmatig horen we de kenmerkende roffel. En ook hun kenmerkende roep als er gevaar dreigt. Af en toe zien we ze vliegen. Een aantal snelle vleugelsagen en dan een soort duikvlucht met ingetrokken vleugels.

Nu het de afgelopen dagen zo koud was, kwamen ze zich af en toe tegoed doen aan de pinda’s en pindakaas die we in de tuin hebben hangen voor de vogels. Dat wordt de hele dag druk bezocht door mussen, mezen, onze roodborst, en af en toe een vink. Maar nu zag ik één van onze GBS-en. Het is een vrouwtje, want ze heeft niet de kenmerkende rode nekvlek van de mannetjes.

We zien hier ook regelmatige een Groene Specht. Maar die heb ik nog niet aan het poseren gekregen…

De laatste zwaluwen

  • Berichtcategorie:Tuin

Vrijdag 13 september 2024 zagen we de laatste van dit jaar. Zwaluwen.

De hele zomer hebben we genoten van deze sierlijke vogels. We zagen ze dartelen boven de weilanden en de akkers, jagend op insecten. Hoogvliegend bij warm weer, lager vliegend als het koeler was. In onze omgeving hebben we boerenzwaluwen en huiszwaluwen.

Maar nu zijn ze weg. Vrijdagmiddag zag Vriendin er nog een paar vliegen boven het weiland. Maar na de koude nacht van vrijdag op zaterdag waren ze verdwenen. Vertrokken naar warmere oorden. Het weerbericht voor deze week, dat mooi zonnig nazomerweer belooft, hebben ze niet afgewacht. Het is een teken, de zomer van 2024 is echt voorbij.

Ik heb van het vertrek van de zwaluwen een aantekening gemaakt in mijn agenda. Dat zal ik weer doen als ze terugkomen om de zomer van 2025 in te luiden. De terugkeer van de zwaluwen, iets om naar uit te kijken.

Gezien in Elders (5) – Koolmees

  • Berichtcategorie:Tuin

Toen Elders nog een Geldnerd was werd in Geldnerd City het achtertuintje aangepakt. Van kale en deels versteende gras onkruidvlakte werd het, met hulp van een professioneel architect en veel eigen bloed en zweet en tranen, een schaduwtuintje met aangepaste beplanting. Onze stille hoop was dat we daarmee ook meer vogeltjes naar ons tuintje zouden trekken. Die hoop was grotendeels vergeefs. Begrijpelijk, want aan drie zijden werd ons tuintje begrensd door omringende huizen met vier woonlagen, en onze buren aan de andere kant kwamen niet verder dan een kunstgrasveldje. Een koppel nestelende duiven, regelmatig een ekster, en een enkele keer een merel, was het enige dat we wisten te trekken. Het werd iets beter toen we een vogel-fastfoodrestaurant openden en vogelpindakaas en pindanetjes ophingen. Mits wij zorgden voor continue bevoorrading kwamen er toen ook pimpelmezen en koolmezen, en een enkele keer zelfs een grote bonte specht, om een ‘vette bek’ te halen.

Hoe anders is het leven in Elders. Buitenaf wonen, open naar alle kanten, en heel veel schuilplekjes. Het leidt tot heel veel vogeltjes. Ik weet al van meer dan tien nestjes in onze eigen tuin. Met bijbehorende drama’s. De afgelopen maanden heb ik al twee dode jonge vogeltjes begraven. Maar er vliegt ook heel veel jong grut rond en uit. En soms blijft er eentje hangen.

De afgelopen periode viel ons een klein koolmeesje op. Duidelijk een jong. Hij zag er wat verfomfaaid uit, met pluizige veren die alle kanten op staken. En hij was mager. Duidelijk niet vooraan gezeten in het nest als de ouders weer een smakelijk hapje kwamen brengen. Meestal zat hij stilletjes op een tak. Maar hij is niet bang, hij kwam dicht in onze buurt om voedsel te zoeken.

We hadden nog wat netjes met nootjes uit Geldnerd City, en Vriendin besloot er eentje op te hangen. In een boom aan de rand van ons terras, minder dan twee meter van één van onze tuinzitjes (we hebben er meerdere). Iets waar ‘onze’ koolmees ons dankbaar voor is. Meerdere keren per dag komt hij even bij-eten.

We hebben onze koolmees uiteraard Wouter genoemd. En we hopen dat hij een vaste bewoner van onze tuin blijft. Zijn buikje is inmiddels wat ronder. Zijn verenkleed is nog steeds enigszins verfomfaaid. Wouter is een hij, dat zien we aan zijn stropdasje. Een heel gewoon vogeltje, de koolmees. Maar we zijn inmiddels erg gehecht aan onze Wouter.

Gezien in Elders (4) – Huismus

  • Berichtcategorie:Tuin

In Geldnerd City stonden heel veel huizen. Toch zagen we er heel weinig huismussen. Dat is niet zo vreemd. Eind vorige eeuw is hun aantal drastisch afgenomen omdat de mens hun favoriete habitat (rommelige omgevingen) drastisch opruimde.

Hier in Elders is het nog wel rommelig genoeg voor ze. En hier zien we ze dus vaker. Op diverse plekken onder onze dakpannen zitten nestjes. De afgelopen weken zagen we groepjes jongen vliegles krijgen en druk schetterend over elkaar heen buitelen. Gezellig.

Gezien in Elders (2)

  • Berichtcategorie:Tuin

Roodborstje, oftewel Erithacus rubecula. In zijn snavel een insect dat ‘ie net gevangen heeft. Vermoedelijk heeft het dier een nestje in de heg op de achtergrond. Maar daar stoor ik ze uiteraard niet.

Einde van de inhoud

Geen pagina's meer om te laden