Onlangs had ik een appwisseling met blog-vriend Tom (ja, die iPhone-spender van Tips van Tom). Een van de onderwerpen die ter sprake kwam was het gebruik van sociale media. De emoties die kwamen kijken bij het verwijderen van Whatsapp van je mobiele telefoon. Tom gaf oprecht aan dat het voelde alsof hij iets heel ergs gedaan had, alsof je net het infuus dat je van zuurstof voorziet uit je pols hebt getrokken.
Een hele mooie poëtische omschrijving (sowieso kan Tom goed schrijven, dus ga hem vooral volgen als je dat nog niet doet!). En het is een gevoel dat ik ook herken uit mijn eigen vertrek van diverse social media. Voor mij wederom de bevestiging dat het gebruik van dit soort apps weliswaar nuttig en functioneel, maar inmiddels eigenlijk ook een hele foute verslaving is. Ongeveer op hetzelfde moment zag ik een reactie vanuit de Grote Stad. Van mooie sprookjesschrijfster Mevrouw Hoefnix (die op onverklaarbare wijze verdween uit mijn blogroll en op even onverklaarbare wijze weer verscheen). Zij had het over een IG-account. In mijn plattelands-naïviteit vroeg ik wat dat was. Dat bleek Instagram te zijn. Nou is het verschil tussen Whatsapp en Instagram dat ik Whatsapp ooit wel gebruikt heb, maar Instagram niet. ‘Op Instagram zitten’ is wat mij betreft nog erger dan ‘in Amsterdam zitten’. Die stad en ik zijn nooit een match geweest.
De schijn van contact
Facebook en Twitter heb ik ooit intensief gebruikt. En ik ontdekte dat het een en al oppervlakkigheid is. De schijn van contact. Ooit had ik mijn geboortedatum op mijn Facebook-profiel staan. Ik weet nog dat ik meer dan honderd berichtjes kreeg op mijn verjaardag. Hoe blij me dat maakte. Al die mensen die aan mijn verjaardag dachten door het algoritme aan mijn verjaardag herinnerd werden en gedachteloos op een knopje drukten. Het jaar daarop had ik mijn geboortedatum verwijderd. Niet één berichtje…. Dat is geen contact. Dat is een schijnwereld.
Inmiddels ben ik er al een hele tijd weg. Zorgen over privacy en ook de steeds giftiger cultuur. Aan Instagram, Snapchat, TikTok, en al die andere sociale media ben ik nooit begonnen. Ben ik daardoor mensen uit het oog verloren? Zeker. Maar wat is een contact waard dat geen contact is? Het onregelmatige praatje met mijn buurman, als ik bezig ben in onze tuin, is een miljoenmiljard maal echter dan een felicitatie voor mijn verjaardag door het Facebook-algoritme. Eén knuffel met Hondje was meer waardevol dan een miljoenmiljard kattenfilmpjes. En één gek dansje met Vriendin in onze woonkamer geeft meer echte blijdschap dan een miljoenmiljard dansfilmpjes op TikTok.
Momenteel ben ik me mentaal aan het voorbereiden op het volledig verwijderen van die ene laatste social media account die ik persoonlijk nog heb. LinkedIn. Het ‘gedoe’ over de aanpassing van hun voorwaarden om mijn bijdragen te gebruiken voor het trainen van hun AI (waarbij ze het schuifje in hun instellingen voor het gemak maar vast op ‘aan’ hebben gezet) is slechts de druppel die de emmer doet overlopen.
Dat schuifje staat inmiddels natuurlijk uit. De apps heb ik al heel lang geleden van mijn apparaten verwijderd, heel af en toe log ik nog even in op mijn laptop. Onlangs heb ik vrijwel al mijn bijdragen en commentaren al verwijderd. En ik vraag me oprecht af waarom ik deze account nog aan zou willen houden. Ik wil toch geen andere baan meer. En kan me ook niet herinneren dat ik er ooit echt iets aan gehad heb. Als ik weer eens inlog zie ik alleen maar zelfbevlekking van consultants die ik toch niet inhuur (want wij hebben aanbestedingsregels) en overbodige mutscursussen van zelfbenoemde ‘coaches’. Dat is net zo’n verspilling van mijn levensenergie als kattenfilmpjes. Misschien zelfs nog wel erger…
En weer voel ik hoe moeilijk het is om mezelf los te maken uit deze wereld. Alsof ik al die mensen, waar ik ooit mee gewerkt heb, zomaar even door het putje spoel. Die apps zijn er ook op ontwikkeld om mij dat gevoel te geven. En tegelijkertijd: als ik door mijn lange lijst van ‘zakelijke contacten’ scroll, dan kan ik mij meer dan 80 procent van deze mensen niet meer herinneren.
Vroeger….
Ik ben oud genoeg om de begindagen van het wereldwijde web meegemaakt te hebben. Vroeger was het wereldwijde web gedecentraliseerd. Met nieuwsgroepen, met persoonlijke websites waar mensen ideeën deelden, zomaar voor niks. Wat ik hier op mijn weblog ook nog steeds doe, en steeds minder anderen met mij.
Maar toen kwamen de grote bedrijven met heel veel geld. Met veel geld en gebruikersgemak werden we de ommuurde tuinen in gelokt. Die vervolgens volgestopt werden en worden met reclame, en waar ons gedrag tot op de laatste pixel en bit bekeken wordt om ons nog effectiever te kunnen bestoken met reclame, ons binnen te houden, en ons zoveel mogelijk persoonlijke gegevens te ontfutselen. Gebruikers werden consumenten. Geld belangrijker dan mensen en contact.
Ergens hebben we misschien een verkeerde afslag genomen…
Ik weet dat ik de zaken misschien erg duister neerzet. Er gebeuren echt nog wel mooie dingen op internet. Mooie gratis en open-source projecten die je kunt gebruiken. Het Fediverse (met onder andere Twitter-alternatief Mastodon), gedecentraliseerd en zonder advertenties, algoritmes en andere duistere shit. Maar een erg groot deel van de online wereld is verprutst. ‘Enshittified’. Ik weet oprecht niet of we dat deel ooit nog terug kunnen claimen.
En inmiddels heb ik ook zorgen over AI. Kunstmatige ‘intelligentie’. De laatste trend in het online wereldje. Dat is niet alleen de schijn van contact, maar ook de schijn van een intelligente gesprekspartner. En dus nog vele malen gevaarlijker voor ons. In elk geval wat mij betreft.
Hoe zit het met jouw gebruik van sociale media?
Het grootste deel van het verhaal is heel herkenbaar. Ik ben dan waarschijnlijk minder oud (40 alweer) maar kan mij dit allemaal ook nog goed herinneren. Vooral eerst de blogs en later Twitter in de begindagen waren erg mooi.
Voor mij zijn daar nu de nieuwsbrieven voor in de plaats gekomen. Dit is echt goed van de grond gekomen en zijn een vervanging voor de blogs van vroeger. Helaas komt dan ook hier weer een platform als substack om de hoek kijken. Gelukkig zijn er nog wel genoeg onafhankelijke die met bijvoorbeeld ghost iets onafhankelijks willen neerzetten. Wat ik maar wil zeggen dat ik niet al te negatief ben en een golfbeweging zie die er met zoveel zaken zijn. Los van dit alles: ga zo door ie blogs zijn altijd erg leuk ej informatief om te lezen.
Ik deel je gevoel t.a.v. Linkedin, waarbij er naast de coaches en Ai specialisten die trainingen willen verkopen, de laatste tijd ook steeds meer ‘Facebook content’ zoals katten filmpjes en ‘hoera mijn dochter heeft haar diploma gehaald’ langskomt. Volgens mij kijken we nu naar het begin van het einde van dat platform. Het enige soort van social media platform wat qua content op dit moment nog wel ok is, is wat mij betreft het forum van Tweakers.
Het Forum van Tweakers is volgens mij ook al vanaf dag 1 hetzelfde…. En dat is fijn, verander niet zomaar wat goed is!
Ik volg je helemaal, ook wat betreft Tweakers, maar we hebben dan ook dezelfde leeftijd 😉
AI zie ik in mijn beroep AI ipv Artificial Intelligence meer als Automated Intelligence, een welkome hulp die repeterende taken kan uitvoeren want geclassificeerd personeel is toch niet aan te komen.
Hoe kijk jij daar tegen aan?
Ik verwacht dat de Hype Bubble binnenkort, met een grote of minder grote knal, wel een beetje leeg zal lopen, ja. En dat
wijjullie (want ik werk dan niet meer) dan de komende 10 jaar wel gaan ontdekken wat het echt oplevert. Zolang ik in mijn organisatie nog mensen heb die duizenden transacties per jaar handmatig overtikken van systeem A naar systeem B, en ook mensen heb die dat weer controleren, is AI niet mijn meest urgente automatiseringsvraagstuk.Weer goed beschreven hoor. Zelf heb ik alleen whatsap en linkedin, de rest nooit gehad ook. Dus daar mis ik niks aan dus. Maar whatsapp eraf gooien doe ik niet, dat vind ik gewoon een hele mooie,makkelijke vervanger van bellen want daar houd ik niet zo van. Ook voor mijn werk wordt gebruik gemaakt van whatsapp.
Op mijn werk gebruiken we Whatsapp én Microsoft. De horror… Mijn werktelefoon en werklaptop mogen thuis dus alleen bij het gastennetwerk, en kunnen vanaf daar alleen naar het internet. Niet naar mijn eigen netwerk met de thuisautomatisering en servers.
Mijn eigen telefoon (heb geen werktelefoon) heb ik zelfs nodig op mijn werk om in te kunnen loggen op de werksystemen via authenticator. daar heb of had ik wel moeite mee..
en vind ik nog steeds vreemd eigenlijk.
maarja iedereen doet het zo..
Met Microsoft Authenticator op een Android telefoon kan je werk best veel van je zien. Als je je vragen om je telefoon te “enrollen” in bijvoorbeeld InTune zien ze nog veel meer. Maar goed, je hebt weinig keus, helaas.
Als je voor je werk een authenticator nodig hebt, moet je werkgever ook zorgen voor een apparaat waar dat op werkt voor je.
Zie ook https://blog.iusmentis.com/2016/01/11/8323/ (Mag de werkgever je privételefoon gebruiken voor tweefactorauthenticatie? op iusmentis blog)
Hallo meneer Elders,
“ Mijn werktelefoon en werklaptop mogen thuis dus alleen bij het gastennetwerk, en kunnen vanaf daar alleen naar het internet. Niet naar mijn eigen netwerk met de thuisautomatisering en servers.”
Kan je de alter-ego “TechNerd” vragen of hij een stukje hierover wilt schrijven?
Het verhaal inclusief plaatje in de blog van 8-3-2021 was erg fijn en verhelderend.
Hoe past “het gastennetwerk” in dit verhaal?
Ik zal het ‘m vragen. 😉
Haha, op Instagram is zitten is hetzelfde als in Amsterdam zitten😅 Ik heb een keer, lang geleden, mijn verjaardag op Facebook van de lente naar de winter verzet. Kreeg allemaal felicitaties, was hartstikke leuk (vooral de reacties toen ik verklapte dat ik helemaal niet jarig was…)
Met een berichtje van een kennis op WhatsApp lijkt mij niets mis. Een constante stroom op LinkedIn is weer wat anders. Kan nuttig zijn onderscheid te maken tussen het middel en de inhoud.
Vijf jaar geleden nog een baan gevonden via LinkedIn. De uitzendbureaus / “head hunters” zijn best wel goed in matchen. Ik heb daar best plezier van gehad.
Jaaaaaren geleden heb ik eens drie, vier dagen geen internet gehad. Op dag 4 was ik blijer dan ooit. Nu heb ik een telefoonverslaving en een IG-account. :p
Wel Facebook en Whatsapp verwijderd. Vooral dat laatste is een project in fasen, maar uiteindelijk ging het prima. Ik geloof dat de timing enorm heeft geholpen: het was precies op een golf van Meta-verontwaardiging. Er zijn best wat appgroepen meeverhuisd naar Signal.
LinkedIn vind ik op dit moment het ergste. WAT een tenenkrommende ellende. Het liefst delete ik de hele toestand, maar qua werk kan dat nog even niet. Kijk er naar uit…
Ik heb afgelopen jaar ook me overal van linked in uitgelogd en de apps verwijderd. Ik keep stiekem toch te vaak door de feed waar ik getriggered werd door vele artikelen. Vaak stond er tussen de troep ook nog best wat interessants tussen, maar ik heb me een keer streng toegesproken dat ik eigenlijk helemaal geen tijd heb om alles bij te houden wat slechts interessant is. Familie en vrienden hebben een veel hogere prio en daar kom ik al niet genoeg aan toe…
Ik durf het echter niet te verwijderen. Ik ben iets meer dan 10 jaar onderweg in mn carriere en heb ook nog mogen internetten met een 56k modem. Ik zie dat vele zakelijke contacten van 5-10 jaar geleden inmiddels overal teamleiders zijn geworden wat handig kan zijn als ik in dezelfde branche een nieuwe baan ga zoeken. En dat gaat een keer gebeuren, als ik naar de trend van mijn werkgever kijk…
Neen, ik heb het allemaal niet en ik wil het ook allemaal niet. Ik kan me tijd wel beter besteden dan me aan al dat niets toevoegende gedoe te irriteren. Het bevalt me prima zo en heb niet het idee dat ik ook maar iets mis.
Vergeet niet de diarree aan “updates” die je krijgt op social media, met als enige doel je langer daar te houden (voor de advertenties). Ik gebruik whatsapp, facebook en linkedin, maar beperkt. De laatste tijd merk ik dat ik allerlei contactvoorstellen krijg cross-platform, heel irritant aangezien ik linkedin echt als zakelijk zie. Het zal wel een generatieding zijn, ik hecht ook veel meer waarde aan direct contact.
Nadat ik me laatst bedacht had dat ik eigenlijk teveel tijd doorbracht in Instagram (wel érg leuke filmpjes!) vond ik dat ik er iets aan moest doen, maar verwijderen ging me een stap te ver. Ik bedacht me dat ik ook SnapChat heb geïnstalleerd maar daar slechts af en toe in kijk. Het icoontje staat niet op het startscherm en dan denk ik er niet aan. Dat mechanisme heb ik nu gebruikt door het Instagram icoon van mijn startscherm te verwijderen. Dat scheelt al enorm! Ik dacht dat ik redelijk bewust omging met mijn sociale media, maar daar valt dus nog wel wat op af te dingen. Ik open de app nu nog wel eens, maar veeeeeeel minder vaak dan eerst. In navolging daarvan heb ik ook Bluesky, Mastodon en Tweakers van mijn startscherm afgehaald en ja hoor, ook daar spendeer ik ineens veel minder tijd aan.
Omdat dit kennelijk goed werkte, heb ik het ook de andere kant op gedacht en juist mijn lees-app (FBReader) op het startscherm gezet. Als ik me nou even verveel, pak ik mijn telefoon en zie geen tijdverkwisters meer, maar een boek dat zegt: leesmij!
Het is net als met koekjes: als je niet wil dat je ze eet, moet je ze zeker niet vol in het zicht zetten