Het gevoel van het internet

  • Berichtcategorie:Leven

Onlangs had ik een appwisseling met blog-vriend Tom (ja, die iPhone-spender van Tips van Tom). Een van de onderwerpen die ter sprake kwam was het gebruik van sociale media. De emoties die kwamen kijken bij het verwijderen van Whatsapp van je mobiele telefoon. Tom gaf oprecht aan dat het voelde alsof hij iets heel ergs gedaan had, alsof je net het infuus dat je van zuurstof voorziet uit je pols hebt getrokken.

Een hele mooie poëtische omschrijving (sowieso kan Tom goed schrijven, dus ga hem vooral volgen als je dat nog niet doet!). En het is een gevoel dat ik ook herken uit mijn eigen vertrek van diverse social media. Voor mij wederom de bevestiging dat het gebruik van dit soort apps weliswaar nuttig en functioneel, maar inmiddels eigenlijk ook een hele foute verslaving is. Ongeveer op hetzelfde moment zag ik een reactie vanuit de Grote Stad. Van mooie sprookjesschrijfster Mevrouw Hoefnix (die op onverklaarbare wijze verdween uit mijn blogroll en op even onverklaarbare wijze weer verscheen). Zij had het over een IG-account. In mijn plattelands-naïviteit vroeg ik wat dat was. Dat bleek Instagram te zijn. Nou is het verschil tussen Whatsapp en Instagram dat ik Whatsapp ooit wel gebruikt heb, maar Instagram niet. ‘Op Instagram zitten’ is wat mij betreft nog erger dan ‘in Amsterdam zitten’. Die stad en ik zijn nooit een match geweest.

De schijn van contact

Facebook en Twitter heb ik ooit intensief gebruikt. En ik ontdekte dat het een en al oppervlakkigheid is. De schijn van contact. Ooit had ik mijn geboortedatum op mijn Facebook-profiel staan. Ik weet nog dat ik meer dan honderd berichtjes kreeg op mijn verjaardag. Hoe blij me dat maakte. Al die mensen die aan mijn verjaardag dachten door het algoritme aan mijn verjaardag herinnerd werden en gedachteloos op een knopje drukten. Het jaar daarop had ik mijn geboortedatum verwijderd. Niet één berichtje…. Dat is geen contact. Dat is een schijnwereld.

Inmiddels ben ik er al een hele tijd weg. Zorgen over privacy en ook de steeds giftiger cultuur. Aan Instagram, Snapchat, TikTok, en al die andere sociale media ben ik nooit begonnen. Ben ik daardoor mensen uit het oog verloren? Zeker. Maar wat is een contact waard dat geen contact is? Het onregelmatige praatje met mijn buurman, als ik bezig ben in onze tuin, is een miljoenmiljard maal echter dan een felicitatie voor mijn verjaardag door het Facebook-algoritme. Eén knuffel met Hondje was meer waardevol dan een miljoenmiljard kattenfilmpjes. En één gek dansje met Vriendin in onze woonkamer geeft meer echte blijdschap dan een miljoenmiljard dansfilmpjes op TikTok.

LinkedIn

Momenteel ben ik me mentaal aan het voorbereiden op het volledig verwijderen van die ene laatste social media account die ik persoonlijk nog heb. LinkedIn. Het ‘gedoe’ over de aanpassing van hun voorwaarden om mijn bijdragen te gebruiken voor het trainen van hun AI (waarbij ze het schuifje in hun instellingen voor het gemak maar vast op ‘aan’ hebben gezet) is slechts de druppel die de emmer doet overlopen.

Dat schuifje staat inmiddels natuurlijk uit. De apps heb ik al heel lang geleden van mijn apparaten verwijderd, heel af en toe log ik nog even in op mijn laptop. Onlangs heb ik vrijwel al mijn bijdragen en commentaren al verwijderd. En ik vraag me oprecht af waarom ik deze account nog aan zou willen houden. Ik wil toch geen andere baan meer. En kan me ook niet herinneren dat ik er ooit echt iets aan gehad heb. Als ik weer eens inlog zie ik alleen maar zelfbevlekking van consultants die ik toch niet inhuur (want wij hebben aanbestedingsregels) en overbodige mutscursussen van zelfbenoemde ‘coaches’. Dat is net zo’n verspilling van mijn levensenergie als kattenfilmpjes. Misschien zelfs nog wel erger…

En weer voel ik hoe moeilijk het is om mezelf los te maken uit deze wereld. Alsof ik al die mensen, waar ik ooit mee gewerkt heb, zomaar even door het putje spoel. Die apps zijn er ook op ontwikkeld om mij dat gevoel te geven. En tegelijkertijd: als ik door mijn lange lijst van ‘zakelijke contacten’ scroll, dan kan ik mij meer dan 80 procent van deze mensen niet meer herinneren.

Vroeger….

Ik ben oud genoeg om de begindagen van het wereldwijde web meegemaakt te hebben. Vroeger was het wereldwijde web gedecentraliseerd. Met nieuwsgroepen, met persoonlijke websites waar mensen ideeën deelden, zomaar voor niks. Wat ik hier op mijn weblog ook nog steeds doe, en steeds minder anderen met mij.

Maar toen kwamen de grote bedrijven met heel veel geld. Met veel geld en gebruikersgemak werden we de ommuurde tuinen in gelokt. Die vervolgens volgestopt werden en worden met reclame, en waar ons gedrag tot op de laatste pixel en bit bekeken wordt om ons nog effectiever te kunnen bestoken met reclame, ons binnen te houden, en ons zoveel mogelijk persoonlijke gegevens te ontfutselen. Gebruikers werden consumenten. Geld belangrijker dan mensen en contact.

Ergens hebben we misschien een verkeerde afslag genomen…

Ik weet dat ik de zaken misschien erg duister neerzet. Er gebeuren echt nog wel mooie dingen op internet. Mooie gratis en open-source projecten die je kunt gebruiken. Het Fediverse (met onder andere Twitter-alternatief Mastodon), gedecentraliseerd en zonder advertenties, algoritmes en andere duistere shit. Maar een erg groot deel van de online wereld is verprutst. ‘Enshittified’. Ik weet oprecht niet of we dat deel ooit nog terug kunnen claimen.

En inmiddels heb ik ook zorgen over AI. Kunstmatige ‘intelligentie’. De laatste trend in het online wereldje. Dat is niet alleen de schijn van contact, maar ook de schijn van een intelligente gesprekspartner. En dus nog vele malen gevaarlijker voor ons. In elk geval wat mij betreft.

Hoe zit het met jouw gebruik van sociale media?

Machteloos

  • Berichtcategorie:Leven

Ik heb het al vaker gehad. Ook in die periode in 2016 waarin achtereenvolgens de Britten besloten om uit de EU te stappen, en de Amerikanen voor de eerste keer een genetisch gemanipuleerde wortel met persoonlijkheidsstoornissen als president kozen.

Ook in die periode waarin corona uitbrak, we niet wisten waar we aan toe waren, en in de jaren daarna hopeloos verdeeld raakten over nut en noodzaak van coronamaatregelen en vaccinaties.

En die periode waarin Poetin de druk opvoerde in Oekraïne en uiteindelijk binnenviel, terwijl de wereld toekeek en hulp uiteindelijk langzaam op gang kwam. En soms ook weer verdwijnt.

De meest recente Tweede Kamerverkiezingen in Nederland en de klucht / het drama dat daarna volgde.

En recenter wederom de verkiezing van diezelfde genetisch gemanipuleerde wortel met persoonlijkheidsstoornissen én inmiddels met strafblad als president van de Verdeelde Verenigde Staten, met steun van een stelletje mensen met meer geld dan goed voor ze is en een professionele sloper genaamd Mister X die wat mij betreft een enkeltje Mars kan krijgen. Hoezo democratie?

Allemaal periodes waarin ik me afvraag of we als mensheid wel iets leren van alle fouten die we maken. Of we niet gewoon een heel domme diersoort met zelfdestructieve neigingen zijn? Of we het niet gewoon verdienen om uit te sterven? En heel soms denk ik dan aan Darwin. Want diersoorten die zich niet snel genoeg aanpassen aan veranderingen in hun omgeving sterven uit. En wij zijn ook maar een diersoort.

Ik voel machteloosheid. Kleine nietige ikke kan er heel weinig aan doen, aan al die vervelende dingen in de wereld. Ik voel me beurtelings heel boos en heel verdrietig. En dat zijn geen fijne emoties. Ik word er geen fijner mens van, voor mezelf en voor mijn omgeving.

Normaliter ben ik een nieuwsjunkie. Graag goed geïnformeerd en nauwgezet volgend wat er gebeurt in deze wereld. Maar ook dat helpt natuurlijk niet. Elk uur word je weer geconfronteerd met ‘de toestand in de wereld’. En met je eigen onvermogen om er iets mee te doen. Tijdens de coronaperiode ben ik daarom voor het eerst op een nieuwsdieet gegaan. En dat heb ik mijzelf nu weer gegund. In het weekend vóór de inauguratie van die criminele wortel ben ik gewoon gestopt met naar het journaal kijken en nieuwssites bezoeken. In mijn auto staat de radio vastgeklikt op NPO Soul en Jazz. Met alleen op het hele uur een kort nieuwsbulletin waar ik meestal snel het geluid even bij uitzet.

Eigenlijk bevalt het mij uitstekend. Het scheelt me veel tijd en het scheelt me heel erg veel negatieve emoties.

Want wat kan ik doen? Ik kan bij alle verkiezingen waar ik mijn stem uit mag brengen proberen te kiezen voor mensen waarvan ik denk dat ze wel verstandige keuzes kunnen maken. En verder pleeg ik klein verzet. Door te stoppen met Microsoft, Google, en Meta. Zelfs de familie-app is nu over van Whatsapp naar Signal. Ik denk niet dat Mark Zuckerberg daar wakker van ligt, maar als genoeg andere mensen dat ook doen misschien wel. En verder doe ik mijn best om mijn eigen kleine leefwereld een beetje mooier te maken.

En ondertussen kijk ik af en toe naar de grote wereld en vind ik dit idee nog steeds best aanlokkelijk klinken.

Voel jij je wel eens machteloos?

Emoties van de reis naar FIRE

  • Berichtcategorie:Leven

Afgelopen weekend was er weer eens een mooie en gezellige FIRE Meetup. Georganiseerd door Mevrouw Hoefnix en CheesyFinance. Samen met Petra van Naar Financiële Vrijheid zat ik in het panel. En zoals altijd leverden de gesprekken ook nu weer mooie inzichten op. Dingen die je soms in hun onderdelen deels eigenlijk wel weet maar die dan in zo’n gesprek en het overdenken achteraf netjes aan elkaar klikken.

In de lange reis naar Financiële Onafhankelijkheid lijkt de nadruk heel erg te liggen op cijfertjes. En grafiekjes. Zelf heb ik daar ook veel tijd aan besteed om ‘the boring middle’ op te vullen. Maar niets is minder waar. Mijn eigen ervaring is dat succes vooral bepaald wordt door emoties. Je eigen emoties. Je bent je eigen grootste vijand. Of vriend.

In deze blogpost dus een persoonlijk verslag van een emotionele achtbaan. Die ik niet had willen missen. Want deze reis heeft me gebracht waar ik nu ben.

Emoties bij investeren

Begin 2016 was ik ervan overtuigd dat de markt zou ‘crashen’. Dus heb ik al mijn aandelen en fondsen verkocht. Er kwam geen crash. Later dat jaar heb ik alles maar weer teruggekocht. Dat heeft me geld gekost, want de koersen waren ondertussen gewoon door gestegen.

In 2020 brak plotseling COVID uit. Lockdowns. En hele grote onzekerheid. Zou er een medicijn komen? Of niet? Zou ik nog wel toiletpapier kunnen vinden? De beurzen reageerden met een stevige dip. Toen lukte het me wel om te blijven zitten en niet te verkopen. Idem in het slechte beursjaar 2022. Maar zeker dat me dit ook lukt bij een volgende crisis ben ik nog steeds niet.

Met meer risico komt er ook meer emotie. Stuiterende crypto-valuta? Crowdfundingprojecten die omvallen? Wat doet het met je emoties? Kun je daar tegen? Het is een van de redenen waarom ik mijn eigen beleggingen heel simpel houd. Ik heb mijzelf de afgelopen decennia beter leren kennen.

Emoties bij geld

Geld staat bij veel mensen in de top-tien van zorgpunten. Is zeker één van de top-tien stresspunten in een relatie. En zelfs met de luxe van genoeg geld blijven er veel emoties over.

Hoeveel geld is genoeg om te stoppen? Hoeveel cash wil je aanhouden versus beleggen? Wat voel je als je geld uitgeeft, nadat je stopt met inleggen en gaat onttrekken? Zomaar een paar vragen die ik de afgelopen twintig jaar ben tegengekomen.

Vorig jaar nog. Eind 2023 ben ik gestopt met inleggen in mijn beleggingen om contanten te verzamelen. Want we gingen een huis verkopen en een huis kopen en in een tijdelijke woning zitten en we hadden geen idee hoe dat er financieel uit zou gaan zien. Onzekerheid dus. En mijn natuurlijke reactie was om het geld dan maar even niet weg te zetten en bij de hand te houden.

Uiteindelijk was dat uiteraard allemaal niet nodig. We verkochten een huis en kochten een huis en hielden er geld aan over. En ik heb de gemiste inleg zo snel mogelijk weer ingehaald. Terugkijkend baal ik vooral dat ik een stukje ‘time in the market’ gemist heb. En besef ik dat het een reactie was op mijn eigen onzekerheid.

De afgelopen tien jaar heb ik ook heel vaak geschoven in het potje contanten dat ik achter de hand houd voor het geval dat mijn inkomen weg zou vallen. Drie jaar. Een jaar. Toch weer twee jaar. Een half jaar. Inmiddels staat het potje alweer een tijd op twee maanden leefgeld. En eigenlijk weet ik dat dit een onzinnig potje is. Het is gewoon de prijs die ik betaal voor mijn eigen onzekerheid.

Laat ik positief zijn, van drie jaar naar twee maanden, ik ben een stukje minder onzeker geworden. Ik heb mijzelf de afgelopen decennia beter leren kennen.

Tegen de stroom in

We leven in een samenleving die gebaseerd is op ‘meer’. Harder werken. Meer consumeren. Nieuw huis nieuwe auto nieuwe caravan nieuwe boot nieuwe kleren nieuwe gadgets. FIRE beweegt juist een beetje de andere kant op. We zitten niet allemaal op een houtje te bijten en onze theezakjes te drogen, dat is een misvatting. Maar je maakt wel andere afwegingen over je geld. Je gaat tegen de stroom in.

Hoe voelt het als je de nieuwe auto van de buren ziet? De foto’s van de wereldreis van je zus bekijkt? Je beste vrienden vertelt over je plannen en stuit op een muur van onbegrip? Of je hoort over de schulden van vrienden die je gemakkelijk af zou kunnen lossen, maar dan stop je wel twee jaar later met werken? Of die discussie met die ene vriend of familielid die wél weet van jullie plannen, maar die hardop uitspreekt dat ‘ie eigenlijk vindt dat jullie jezelf of jullie kinderen tekort doen. Want je kan toch veel meer doen? Geld moet toch rollen, liefst zo snel mogelijk? En je leeft toch maar één keer?

Ook hier spelen emoties een belangrijke rol. Zeker als de commentaren komen van mensen die dicht bij je staan. Het lukt me steeds beter om me weinig aan te trekken van de mening van anderen. Maar vanzelfsprekend is het nog steeds niet.

Zoektocht naar de invulling van het leven

Zo. De zin van het bestaan. Dat is even een zware, toch? Want met geld komt vrijheid. Vrijheid om keuzes te maken over de invulling van je leven. Waar word je echt blij van? Wat wil je echt gaan doen op het moment dat werken voor geld niet meer een belangrijke tijdsbesteding hoeft te zijn?

En het is ook de moeilijkste vraag. Als je veel FIRE-blogs leest zie je meer mensen ermee worstelen. Een enkeling zakt weg in depressie. Anderen gaan gewoon weer werken. Voor de meesten is het een zoektocht, niet zelden door verschillende dingen uit te proberen. Echt voelen en ervaren wat het is om iets te doen of te laten. Het ultieme proces om jezelf beter te leren kennen. En waar dat in je eentje al lastig is, is het natuurlijk een nog grotere uitdaging als je met z’n tweeën bent. Want heb je wel dezelfde verwachtingen? Vind je een levensstijl waar je allebei én samen gelukkig in bent?

Onze eigen zoektocht heb ik een tijdje al eens uitgebreid beschreven in deze blogpost. Het was een proces van jaren. Met heel veel ideeën die we gewikt, gewogen, onderzocht, en niet zelden weer verworpen hebben. En het was een emotionele achtbaan. Met een mooie uitkomst, dat wel…

Dus ja, grafiekjes en cijfertjes zijn nuttig tijdens de reis naar financiële onafhankelijkheid. Maar de emotionele reis is nog belangrijker op het pad naar succes. Denk ik tenminste.

Hoe goed ken jij jezelf?