Het was een bijzonder jaar. Het roer ging om en wij vertrokken, maar dan zonder televisiecamera’s, buitenland, gebrek aan budget en talenkennis. We gingen gewoon ons leven anders inrichten. En tussendoor had ik ook nog jaardoelen gesteld, zoals te doen gebruikelijk.
Mijn blog blijft een goede stok achter de deur om af en toe even stil te staan, afstand te nemen, en naar mijzelf en deze gekke wereld te kijken. Tijd om terug te te kijken hoe het gaat met de doelen die ik mijzelf gesteld heb. Onderdeel van mijn jaarlijkse persoonlijke planningscyclus!
Ik maak een onderscheid tussen Doelen en Systemen. Systemen zijn goede gewoontes die ‘vanzelf’ succes brengen. Doelen zijn idealiter specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden (SMART) geformuleerde concrete dingen die ik wil bereiken.
Het Opgeruimd Leven Systeem heeft in het eerste halfjaar z’n waarde meer dan bewezen, met alle verhuizingen en tijdelijke huisjes. Medio 2024 schreef ik nog wel een tijdje zou duren voordat we hier in Elders net zo geoptimaliseerd zijn als in Huize Geldnerd. En dat is nog steeds het geval. Terugkijkend hadden we Huize Geldnerd gewoon ontzettend efficiënt ingericht, zeker qua bergruimte. Dat is in een oud huisje zoals in Elders een stukje lastiger. En ook die schuur vol met tuingereedschap is een uitdaging. Maar we komen er wel. In Geldnerd City was het ook een meerjaren-project.
Mijn Financiële Systeem draait nog steeds onverstoorbaar z’n rondjes. Het leven is totaal anders, maar de administratie werkt nog. Een tijdje geleden heb ik er een update over geschreven. En ook mijn Werksysteem is inmiddels aangepast aan mijn nieuwe werksituatie.
Het Gezond Leven Systeem blijft kwakkelen, in lijn met mijn gezondheid. Een zomer die we vooral buiten in de tuin hebben doorgebracht heeft duidelijk geholpen. Maar dat doet niet echt iets voor de conditie. Mijn oude hardloophobby lijdt behoorlijk onder mijn gezondheidsklachten. Ik heb mijn ambities dus bijgesteld. Het doel is niet meer een bepaalde afstand in een bepaalde tijd. Het doel is nu gewoon om een paar keer per week een rondje te hobbelen en te genieten van de inspanning en de mooie omgeving. En accepteren dat het zo is. Dat laatste is het moeilijkste, dat zal niemand verbazen…
Doelen
Voor 2024 ging ik werken met een beperkte set meetbare ambities, schreef Geldnerd ik in januari. Hoe staat het daar inmiddels mee?
Het spaarpercentage is al aan de orde geweest in mijn Jaarafsluiting afgelopen week.
Gewicht stelt teleur, zoals verwacht. De combinatie van een meer Bourgondische levensstijl en minder Sportmomenten eist haar tol. Trots ben ik wel op mijn blog. De lezersaantallen zijn niet afgenomen na de omschakeling van Geldnerd naar Elders Leven. En ik schrijf iets minder regelmatig, maar heb er nog steeds veel lol aan.
Wat vind ik ervan?
Het belangrijkste element van 2024 was voor ons natuurlijk De Grote Verandering. Uitgevoerd door Team Elders. Vriendin en ikzelf, ondersteund door ons onvolprezen Hondje. Die als een dappere dodo al die veranderingen in zijn hondenleventje ook maar mooi doorstaan heeft. Ik durf nu echt te stellen dat die ons gebracht heeft wat we zoeken. Rust en ruimte, zowel binnen als buiten het hoofd. We zijn er, schreef ik een tijdje geleden al. En zo voelt het nog iedere dag. Al die andere doelen zijn eigenlijk maar bijzaak.
Eigenlijk was 2024 dus het meest fantastische jaar dat ik me ooit had kunnen wensen.
Hoe is het in 2024 gegaan met jouw jaardoelen en goede voornemens?
Het jaar 2024 zit er weer op. Het was voor ons persoonlijk een heel bijzonder jaar, door de Grote Reis Naar Elders. In het laatste kwartaal waren het vooral de oplopende geopolitieke spanningen die het beeld beheersten. Het Midden-Oosten bleef onrustig met dank aan Israël en Syrische vrijheidsstrijders. Ook aan de oostgrenzen van Europa blijft het onrustig, al heeft Poetin nu blijkbaar zelfs Noord-Koreaans kanonnenvoer nodig om zijn machtshonger te stillen. Dichter bij huis worden we gewaarschuwd om ons voor te bereiden op oorlog. En de Amerikanen kozen voor de tweede keer een warrige oude man met de kleur van een genetisch gemanipuleerde wortel tot hun president. En die wordt gesteund door een ‘succesvolle zakenman’ die me sterk doet denken aan de slechterik uit deze James Bond film. Ik vrees dat het allemaal niet bij gaat dragen aan een rustige en stabiele wereld in 2025. Maar daar zijn we in Elders goed op voorbereid.
En voor de vierendertigste keer kijk ik op dit blog terug op een kwartaal. De langstlopende vaste rubriek op mijn blog. Lees hier mee met de ontwikkelingen van mijn persoonlijke financiën in deze steeds ingewikkelder wordende wereld…
Aandelenmarkten
Dit keer begin ik niet met de centrale banken en de rente, maar met de Amerikaanse S&P500-index. Want die had een bijzonder kwartaal. De maand oktober was relatief rustig. In de aanloop naar de Amerikaanse presidentsverkiezingen van begin november ging de beurs naar beneden. Maar toen die rare verwarde wortel gewonnen had spoot de beurs omhoog. Blijkbaar zijn beleggers ervan overtuigd dat alles nu goed komt. Dat ‘de markt’ alle ruimte krijgt om te doen waar ze zin in hebben. Iets vergelijkbaars gebeurde met de bitcoin.
In de eerste helft van december stabiliseerde de boel een beetje. En daarna verlaagde de FED de rente minder dan verwacht, en kwam er een correctie. Waarna richting het einde van het jaar de scherven weer een beetje bij elkaar geraapt werden. Het zijn allemaal kleine beweginkjes op het lange-termijn beeld…
Zelf verwacht ik overigens dat alle positieve verwachtingen weer veel te optimistisch blijken te zijn. Het zal allemaal wel tegenvallen. Dus dat dondert nog wel weer naar beneden.
Waar de verkiezing van Trump blijkbaar goed nieuws was voor de Amerikaanse beurs, daar gold het omgekeerde voor de beurzen in Europa. Ook daar ging de index naar beneden in de aanloop naar de Amerikaanse verkiezingen. En bleef daarna dalen terwijl Amerika omhoog klom. Pas rond 20 november werd er een voorlopig dieptepunt aangetikt, en we zijn nog niet meer teruggekomen op de piek van eind september.
Het is natuurlijk ook allemaal kwakkelen, met ingewikkelde overheidsfinanciën en politiek in Frankrijk en een haperende economie in Duitsland. Mijn lijfblad The Economist koos Spanje tot best presterende economie ter wereld in het afgelopen jaar. Dat had niemand tien of zelfs vijf jaar geleden durven voorspellen.
Het was dus de geopolitiek die de aandelenbeurzen voorwaarts dreef in het afgelopen kwartaal. Terwijl er toch ook het nodige gebeurde bij de centrale banken. De rente kwam neerwaarts in beweging, zowel de FED as de ECB verlaagde de rente meerdere keren.
Met ingang van deze rapportage gebruik ik een nieuwe grafiek. In deze grafiek zie je de Federal Funds Target Range – Lower Limit (DFEDTARL) van de Amerikaanse FED, en de Deposit Facility van de Europese Centrale Bank. Dus niet meer de dagkoers van de Amerikaanse 10-jaars Treasury Bonds, maar de officiële rentestanden van de centrale banken.
Verder kijk ik ook elk kwartaal naar de VIX-index, ook wel bekend als de Fear Index, de maatstaf van volatiliteit in de markt. Ik zie nog steeds een extreem lage VIX, terwijl de wereld wat mij betreft toch echt wel een stuk onzekerder is dan 10 jaar geleden. Wel zie je in het tweede halfjaar van 2024 duidelijk wat meer onzekerheidspiekjes dan in het eerste halfjaar.
En zoals gebruikelijk ook een blik op de dollarkoers. Sinds eind september is de dollar eigenlijk alleen maar sterker geworden. Aan het einde van het derde kwartaal kreeg je voor € 1,00 ongeveer US$ 1,11. Inmiddels krijg je voor € 1,00 nog maar ongeveer US$ 1,03. Ik heb zelf alleen nog indirecte blootstelling aan de Amerikaanse dollar, voor mijn eigen portefeuillebeheer is de dollar niet meer van belang. De laatste dollartransactie in mijn administratie dateert van februari 2022.
Mijn portefeuille
Mijn portefeuille beweegt zoals altijd keurig mee met de wereldwijde aandelenmarkten en obligatiemarkten, met dank aan VWRL en IUSN aangevuld met enkele dividend-ETFs. Sinds een tijdje koop ik vrijwel alleen nog VWRL. Daar heb ik dit kwartaal één uitzondering op gemaakt. Ik wilde een rond aantal VWRL kopen en hield toen wat geld over voor een niet rond getal aan TDIV. Het leven van een ronde-getallen-fetisjist valt niet mee.
Maand
Fonds
Aantal
Koers
Oktober
Vanguard FTSE All-World UCITS ETF (VWRL)
15
128,9800
VanEck Developed Markets Dividend Leaders ETF (TDIV)
12
40,1400
November
Vanguard FTSE All-World UCITS ETF (VWRL)
10
133,2200
December
Vanguard FTSE All-World UCITS ETF (VWRL)
19
132,8800
In het vierde kwartaal volgde ik ook mooi de bewegingen van de markt. En die was, ondanks het ‘blipje’ in december, vooral opwaarts. Hoe eerder je begint en hoe langer je volhoudt, hoe groter de kans op succes.
Deze grafiek komt ook weer uit Portfolio Performance. De groene lijn laat de waarde van mijn portefeuille zien. De grijze lijn mijn totale inleg.
In onderstaande tabel zie je het percentage dat mijn portefeuille nu hoger (+) of lager (-/-) staat dan de totale inleg die ik gedaan heb, en je ziet de True-Time Weighted Rate of Return (TTWOR). Beide bekijk ik voor het laatste jaar plus één kwartaal.
Indicator
2023 Q4
2024 Q1
2024 Q2
2024 Q3
2024 Q4
% boven inleg
64,6%
77,8%
69,2%
75,5%
81,2%
TTWOR (annualized)
24,7%
36,3%
8,7%
14,7%
18,8%
Kosten van beleggen
In mijn Jaarafsluiting 2019 gaf ik voor het eerst inzicht in de kosten van mijn beleggingen. Ik keek naar twee indicatoren. De eerste is de Total Expense Ratio (TER) van de fondsen in mijn portefeuille met behulp van de Morningstar X-ray. Dat doe ik dit jaar voor het laatst, ik heb mijn data bij Morningstar inmiddels gewist in het kader van mijn grote online schoonmaak.
Daarnaast maak ik kosten bij mijn broker, transactiekosten en een maandelijkse fee. Daar werd rond de zomer een belangrijke wijziging doorgevoerd. Doordat ik mijn maandelijkse fee nu als transactiekosten-tegoed terug krijg, betaal ik feitelijk geen transactiekosten meer. De kosten van mijn vermogensbeheer zijn daardoor gedaald, zowel procentueel als in absolute zin.
Kosten Broker (percentage portefeuillewaarde op 31-12)
0,24%
0,17%
0,16%
0,17%
0,17%
0,11%
– waarvan Servicefee Broker
44%
61%
74%
80%
67%
98%
– waarvan Transactiekosten
56%
39%
26%
20%
33%
2%
In 2024 heb ik 11 aankooptransacties verricht, en geen verkooptransactie.
Dividend en Spaarrente
In het vierde kwartaal van 2024 ontving ik netto € 1.669,13 aan dividend op mijn rekening. In het vierde kwartaal van 2023 was dat nog € 1.431,96 en in het derde kwartaal van 2024 ontving ik netto € 1.951,51. Traditioneel zijn het vierde kwartaal en het eerste kwartaal de slechtste dividendkwartalen in mijn portefeuille
Ik registreer mijn dividend op netto contante basis in Euro’s, de basisvaluta van mijn administratie. Dat betekent dat ik het netto dividendbedrag opneem in mijn administratie op het moment dat het op mijn beleggingsrekening bijgeschreven wordt. Als het een dividend in buitenlandse valuta (Amerikaanse dollar of een andere valuta) is, dan reken ik het om naar Euro’s tegen de wisselkoers van het moment van ontvangen op mijn rekening.
Bij mijn laatste analyse van mijn dividendrendement heb ik ook gekeken naar het Forward Dividend. Het Forward Dividend bereken ik door het netto uitbetaalde dividend per aandeel van de afgelopen vier kwartalen te vermenigvuldigen met mijn huidige aantal aandelen. Voor 2025 verwacht ik op basis van de afgelopen jaren een vrij vlakke ontwikkeling van het dividend.
Dan de spaarrente. Er is dit kwartaal geen enkele beweging geweest in mijn spaarrentes. Al komt de huidige ECB-depositorente (3,0 procent sinds de meest recente verlaging in december) wel gevaarlijk dicht in de buurt van de rente die Lloyds mij geeft. En inderdaad, op 30 december ontving ik de aankondiging van Lloyds dat ze de rente medio januari gaan verlagen naar 2,25%.
Vanaf 1 januari 2025 kent Lloyds twee klassen op de spaarrekening. Een saldoklasse tot € 500.000, en een saldoklasse van € 500.000 en meer. Dat opent de weg om het rentepercentage te gaan diversificeren. Maar ik kan me niet voorstellen dat ik nog een keer meer dan € 500.000 op een spaarrekening heb staan.
NB: actuele weergegeven spaarrente Rabobank is voor saldo tot en met € 20.000.
Spaarpercentage
In de loop van het tweede kwartaal ben ik begonnen met het berekenen van mijn spaarpercentage met behulp van een rapport in GnuCash. Ik denk dat, door het dubbel boekhoudsysteem in GnuCash, deze nieuwe methode een betrouwbaarder beeld geeft dan de oude methode in mijn administratie in de spreadsheet, die op kasbasis werkte.
Het herstel van mijn spaarpercentage stabiliseerde in het vierde kwartaal, ik ben weer terug bij ‘normaal’. De dip in december komt door één grote uitgave, maar daar had ik voor gespaard in één van mijn potjes.
Mijn doelstelling voor 2024 was om maandelijks 40 procent van mijn inkomsten (in elk geval tijdelijk) te parkeren op mijn spaarrekening, om de huidige en komende uitgaven in onze veranderende levensstijl te dekken. Dat is niet helemaal gelukt, maar met 35,1 procent vind ik het (gegeven alle veranderingen) toch een succesvol jaar.
Mijn spaarpercentage houd ik al bij sinds 2003. Meerjarig doe ik het met deze score nog helemaal niet zo slecht. We zullen zien wat 2025 ons gaat brengen.
Eigen Vermogen
Dit kwartaal was er zoals gebruikelijk alleen het reguliere salaris, inleg in mijn beleggingen, en natuurlijk de bewegingen van de beleggingsportefeuille op de golven van de aandelenmarkten. Geen aanpassing van de WOZ-waarde, en geen rente-inkomsten (die boek ik in het eerste kwartaal). Verder de gebruikelijke positieve bijdrage van de hypotheekaflossing aan mijn vermogen. En ook de aandelenmarkt leverde een positieve bijdrage.
Ik heb de afgelopen 12 maanden inmiddels zo’n 23.000 kilometer gereden met mijn dinosaurussap verstokende racemonster. Op basis van kenteken en huidige kilometerstand heb ik de huidige waarde opgezocht in de ANWB Koerslijst. Ik gebruik de waarde bij ‘Inruilen bij een autobedrijf’. Die is uiteraard weer iets lager dan de waarde aan het eind van het vorige kwartaal. Het verschil tussen de waarde aan het einde van het vorige kwartaal en de huidige dagwaarde heb ik als afschrijving geboekt in mijn financiële administratie. Dat zie je als negatieve mutatie op de post Bezittingen terug in onderstaande grafiek.
En dat leidt tot onderstaande ontwikkeling van mijn vermogen per kwartaal. In het vierde kwartaal van 2024 is mijn eigen vermogen gegroeid met 3,1%. Dat lijkt misschien niet zoveel, maar het is wederom meer dan ik met mijn reguliere baan verdiend heb.
Over het hele jaar 2024 is mijn eigen vermogen gegroeid met 15,8 procent. Je ziet in onderstaande grafiek goed terug dat we in een huis met een lagere waarde zijn gaan wonen, en dat geld hebben omgezet in cash. Alle factoren leverden een positieve bijdrage, maar de belangrijkste was de goede aandelenmarkt in 2024.
Beste Uitgave(n)
In dit kwartaal kocht ik een nieuwe laptop, die na een hele wereldreis arriveerde in Elders. Daarover binnenkort meer. Het geld daarvoor kwam keurig uit het potje voor Gadgets en Tech. Maar dat is ook de enige majeure uitgave die ik terug heb kunnen vinden in mijn administratie.
Driekwart van het jaar 2024 zit erop. Ons eerste volledige kwartaal in Huize Elders. Voor de drieëndertigste keer (!) blik ik terug op een financieel kwartaal. Mijn terugblik zorgt er nog steeds voor dat ik regelmatig, maar niet té vaak, even goed kijk naar wat er in de financiële wereld en met mijn vermogen gebeurt.
In het afgelopen kwartaal heb ik, uitgezonderd de dagen op kantoor, vooral buiten geleefd. We hebben het achterstallig onderhoud in de tuin van Huize Elders aangepakt. Langzaamaan komt daar licht en lucht in.
In de wereld buiten Elders blijft alles helaas nog steeds bij het oude. De Russen zijn nog steeds niet opgerot uit Oekraïne (en de Oekraïners ook niet uit Rusland 😂 ) en het Israëlische leger is nog steeds niet klaar met het vakkundig slopen van alles wat los en vast zit in de Gazastrook, en is dat kunstje nu aan het herhalen in zuidelijk Libanon. In Nederland presenteerde het kabinet z’n regeerakkoord sprookjesboek. En was het Prinsjesdag. En vraag ik mijzelf af hoe lang dit wankele politieke luchtkasteel overeind blijft staan.
In juli liet de FED, het Amerikaanse stelsel van centrale banken, de rente nog ongewijzigd. Maar in september voerde ‘de markt’ de druk hoog op. In de weken en dagen voorafgaand aan het rentebesluit werd er druk gespeculeerd. De rente ‘moest echt wel omlaag’ en ‘het moest ook wel een stevige verlaging zijn’. De aandelenkoersen stegen alvast in afwachting van het besluit. En de FED stelde niet teleur. De rente daalde met 0,5 procentpunt. Na een serie renteverhogingen, die duurde van medio 2022 tot en met het derde kwartaal van 2023, is er dus nu echt de ommekeer. Al verwacht ik niet dat de rente weer teruggaat naar nul.
Het was een ingewikkeld kwartaal op de beurzen. In juli stegen de aandelen in eerste instantie gewoon door. Maar begin augustus zagen we een ouderwets staaltje zomerpaniek. Er werd druk gespeculeerd over de oorzaken. Vrees voor een recessie gecombineerd met de geopolitieke spanningen, las ik. En verhalen over de over-hype van kunstmatige intelligentie sloegen grote gaten in de koersen van chip- en chipmachines-fabrikanten. Allemaal waar, maar zelf denk ik dat alle verstandige mensen op vakantie waren en dat de aandelenmarkten bemenst waren met zenuwachtige stagiaires.
De zomerpaniek duurde niet lang. Eind augustus stond de S&P500 index gewoon weer op het punt waar ‘ie medio juli ook stond. Daarna dook ‘ie wederom even naar beneden, maar ook dat duurde niet lang. En eind september stond de beurs gewoon weer in de buurt van een nieuwe piek.
Als je de aandelenkoersen vergelijkt met de onderliggende winst van bedrijven, dan staan de koersen nog steeds op een historisch hoog punt. Voldoende neerwaarts potentieel, zegt de gemiddelde doemdenker. Maar de wetten van de zwaartekracht gelden blijkbaar niet voor de aandelenmarkten.
Toch verwacht ik een nerveus laatste kwartaal op de aandelenmarkt. Daar zijn ook voldoende aanleidingen voor. De economische situatie blijft onzeker. En dit kwartaal zijn ook de verkiezingen in de Verenigde Staten. En natuurlijk nog de voortdurende geopolitieke spanning in Europa, Azië, en het Midden-Oosten. Niet dat dit allemaal ook maar iets verandert aan mijn eigen strategie. Stug doorgaan.
En Europa volgde dit kwartaal ook gewoon weer hetzelfde patroon. Maar wat iedereen met enig economisch besef al lang wist is nu ook officieel in Brussel bekend. We moeten stevig hervormen om als Europa economisch te blijven groeien, want we zijn ver achterop geraakt. De voormalige baas van de Europese Centrale Bank, Mario Draghi, heeft er in september een lijvig rapport over gepresenteerd. Mijn verwachtingen zijn niet echt hooggespannen. Consensus en stevige hervormingen verhouden zich slecht tot elkaar, dat hebben we in Polderland Nederland al vaak genoeg gezien…
Verder kijk ik ook elk kwartaal naar de VIX-index, ook wel bekend als de Fear Index. Zelfs die kwam in augustus en september even van zijn extreem lage stand af toen de zomerpaniek over de beurzen golfde. Maar de piek was van korte duur. Daarna bleef de VIX-index wel op een hoger niveau hangen dan voorheen. Dat kan allerlei oorzaken hebben. De geopolitieke spanningen, zenuwen over de verkiezingen, of zenuwen dat de huidige beurskoersen speculatief hoog zijn. Allemaal waar, denk ik.
Ook maar een paar procentpunten beweging in de Amerikaanse dollar dit kwartaal. Het is al een tijdje rustig aan het valutafront. Inmiddels krijg je voor € 1,00 ongeveer US$ 1,11. Aan het einde van het tweede kwartaal van 2024 was dat US$ 1,07. Het was een rustig kwartaal. Ik heb zelf alleen nog indirecte blootstelling aan de Amerikaanse dollar, voor mijn eigen portefeuillebeheer is de dollar niet meer van belang.
Mijn portefeuille
Mijn portefeuille beweegt zoals altijd keurig mee met de wereldwijde aandelenmarkten en obligatiemarkten, met dank aan VWRL en IUSN aangevuld met enkele dividend-ETFs. Tegenwoordig koop ik alleen nog VWRL. Gewoon gestaag verder bouwen. Zo saai mogelijk.
Nadat ik in het tweede kwartaal mijn achterstanden had ingelopen, heb ik in het derde kwartaal gewoon weer elke maand normaal ingelegd. En ik heb ook het ontvangen dividend herbelegd, dat is ook ongeveer anderhalve maand aan reguliere inleg.
In onderstaande tabel voor elke maand van dit kwartaal de transacties die ik uitgevoerd heb, met per maand de ETF, het aantal aandelen dat ik gekocht heb, en de aankoopkoers (in EUR tenzij anders vermeld).
Maand
Fonds
Aantal
Koers
Juli
Vanguard FTSE All-World UCITS ETF (VWRL)
45
122,7000
Augustus
Vanguard FTSE All-World UCITS ETF (VWRL)
10
122,0200
September
Vanguard FTSE All-World UCITS ETF (VWRL)
15
123,3800
Afgelopen kwartaal volgde mijn portefeuille keurig de lijn van de aandelenmarkten. Die ging begin augustus en begin september even stevig naar beneden. En krabbelde ook gewoon weer omhoog.
Ik heb mijn oude trouwe ‘waarde en inleg’ grafiek samen met mijn beleggingsspreadsheet met pensioen gestuurd. Je ziet nu gewoon een grafiek uit Portfolio Performance. De groene lijn laat de waarde van mijn portefeuille zien. De grijze lijn mijn totale inleg.
De totale waarde van mijn beleggingsportefeuille staat inmiddels 71,0% boven mijn totale inleg. Aan het einde van het tweede kwartaal van 2024 was dat 69,2%. De ROI over de eerste negen maanden van 2024 bedraagt 14,5%. De 12-maands XIRR staat op 20,9%.
Indicator
2023 Q3
2023 Q4
2024 Q1
2024Q2
2024Q3
% boven inleg
49,1%
64,6%
77,8%
69,2%
71,0%
ROI YTD
9,3%
16,3%
8,1%
9,9%
14,5%
XIRR 1Y
17,2%
14,9%
23,5%
21,2%
20,9%
En vanaf dit kwartaal zijn er twee nieuwe indicatoren. Die de rol van de ROI en de XIRR over gaan nemen, de bovenstaande tabel gaat dus verdwijnen uit mijn kwartaalrapportage. Die indicatoren werden namelijk bijgehouden in mijn (niet meer bestaande) beleggingsspreadsheet (waarover binnenkort meer).
Dus kies ik nu voor indicatoren uit Portfolio Performance, de gratis open-source oplossing die ik gebruik om mijn beleggingen mee te beheren. Dat zijn de True-Time Weighted Rate of Return (TTWOR) en Internal Rate of Return (IRR). Beide bekijk ik voor het laatste jaar plus één kwartaal. De komende periode ga ik maar eens bekijken welke van de twee de meest getrouwe weergave van de prestaties is.
Indicator
2023 Q3
2023 Q4
2024 Q1
2024 Q2
2024 Q3
% boven inleg
49,1%
64,6%
77,8%
69,2%
71,0%
TTWOR (annualized)
4,1%
24,7%
36,3%
8,7%
14,6%
IRR
4,6%
23,7%
36,3%
9,2%
14,6%
Dividend en Spaarrente
In het derde kwartaal van 2024 ontving ik netto € 1.951,19 aan dividend op mijn rekening. Een aardige groei ten opzichte van vorig jaar. In het derde kwartaal van 2023 ontving ik nog netto € 1.553,41 en in het tweede kwartaal van 2024 ontving ik netto € 2.674,19.
Ik registreer mijn dividend op netto contante basis in Euro’s, de basisvaluta van mijn administratie. Dat betekent dat ik het netto uitbetaalde dividendbedrag opneem in mijn administratie op het moment dat het op mijn beleggingsrekening bijgeschreven wordt. Als het een dividend in buitenlandse valuta (Amerikaanse dollar of een andere valuta) is, dan reken ik het om naar Euro’s tegen de wisselkoers van het moment van ontvangen op mijn rekening.
Bij mijn laatste analyse van mijn dividendrendement heb ik ook gekeken naar het Forward Dividend. Het Forward Dividend voor de rest van dit jaar (de groene balk in onderstaande grafiek) bereken ik door het netto uitbetaalde dividend per aandeel van de laatste twee kwartalen te vermenigvuldigen met mijn huidige aantal aandelen. In de eerste drie kwartalen van 2024 heb ik bijna net zoveel dividend ontvangen als in het hele vorige jaar. Mijn verwachte totale dividendinkomen voor dit jaar is wel iets gedaald ten opzichte van vorig kwartaal. Ik las een interessante analyse bij Groeigeld over het dividend van TDIV, wat een mogelijke verklaring geeft.
Het afgelopen kwartaal bleef de spaarrente onveranderd. Een kleine verlaging van de marktrente van de ECB zal niet meteen leiden tot een verlaging van de spaarrente. Er is ook nog een groot verschil tussen de 3,5 procent van de ECB en de 2,5 procent van Lloyds respectievelijk 1,7 procent van de Rabobank. En banken kijken vooral ook heel erg naar elkaar.
Maar renteverlagingen van de centrale bank veroorzaken wel ‘neerwaartse druk’. Uiteindelijk zal de spaarrente wel gaan dalen als de ECB verder verlaagt. Ik verwacht in elk geval geen verdere verhogingen van de rente op mijn spaarbuffertje met contant geld.
NB: actuele weergegeven spaarrente Rabobank is voor saldo tot en met € 20.000.
Spaarpercentage
In de loop van het tweede kwartaal ben ik begonnen met het berekenen van mijn spaarpercentage met behulp van een rapport in GnuCash. Maar daar reken ik iets anders dan eerder in mijn spreadsheet, dus de percentages in deze grafiek wijken iets af van mijn maandelijkse spaarpercentage in de rapportage over het eerste kwartaal. Ik denk dat, door het dubbel boekhoudsysteem in GnuCash, deze nieuwe methode een betrouwbaarder beeld geeft dan de oude methode in mijn administratie in de spreadsheet, die op kasbasis werkte.
Mijn spaarpercentage herstelde zich in het derde kwartaal. Ik deed één grote uitgave, maar daar had ik voor gespaard in één van mijn potjes. Mijn doelstelling voor 2024 was om maandelijks 40 procent van mijn inkomsten (in elk geval tijdelijk) te parkeren op mijn spaarrekening, om de huidige en komende uitgaven in onze veranderende levensstijl te dekken. Dat is in het derde kwartaal iedere maand gelukt.
Eigen Vermogen
Geen grote verschuivingen in mijn eigen vermogen in het derde kwartaal van 2024. Sinds het einde van het tweede kwartaal staat Huize Elders tegen aankoopwaarde in de boeken. Begin 2025 zal ik het herwaarderen tegen de WOZ-waarde die de gemeente Elders er tegen die tijd aan toekent. Ik houd mijn hart vast… En dan gaat de gemeente Elders ook nog eens de onroerende-zaak belasting fors verhogen wegens een ravijnjaar.
Dit kwartaal was er het reguliere salaris, rente-inkomsten op ons spaargeld (op onze gezamenlijke spaarrekening wordt dat elk kwartaal bijgeschreven), en de reguliere inleg in mijn beleggingen, maar de bewegingen van de beleggingsportefeuille op de golven van de aandelenmarkten hadden natuurlijk ook hun invloed. Verder de positieve bijdrage van de hypotheekaflossing aan mijn vermogen, al is die meer bescheiden dan vroeger door het stopzetten van de extra aflossing. We hebben een hypotheek, dus moet er afgelost worden! En we deden de nodige uitgaven in en om ons huis, dus de contanten daalden.
Ik heb de afgelopen 9 maanden inmiddels zo’n 15.000 kilometer gereden met mijn dinosaurussap verstokende racemonster. Op basis van kenteken en huidige kilometerstand heb ik de huidige waarde opgezocht in de ANWB Koerslijst. Ik gebruik de waarde bij ‘Inruilen bij een autobedrijf’. Die is weer iets lager dan de waarde aan het eind van het eerste kwartaal van dit jaar, dat zal je niet verbazen. Het verschil tussen de waarde aan het einde van het vorige kwartaal en de huidige dagwaarde heb ik als afschrijving geboekt in mijn financiële administratie. Dat zie je als negatieve mutatie op de post Bezittingen terug in onderstaande grafiek.
En als je dat dan allemaal bij elkaar optelt en van elkaar aftrekt en de wortel van de sinus en de cosinus in het kwadraat neemt dan krijg je onderstaande grafiek. Met twee duidelijke conclusies: er is ook dit kwartaal weer groei, en het is vooral de aandelenmarkt die bij mij het werk doet. Hiep hiep hoera voor de aandelenmarkt!
En dat leidt tot onderstaande ontwikkeling van mijn vermogen per kwartaal. In het derde kwartaal van 2024 is mijn eigen vermogen gegroeid met 2,5 procent (2024Q2 was +3,7 procent). De meest bescheiden groei sinds het laatste kwartaal van 2022, maar in absolute termen nog steeds een heel mooi bedrag.
Beste Uitgave(n)
De beste uitgave van afgelopen kwartaal was…. Mijn trekhaak! Veel te duur, want er past maar één (afneembaar) type onder mijn racemonster. Maar wekelijks gebruikt. Elk weekend gaat er minimaal één aanhangwagentje vol met snoeiafval naar ‘de stort’. En in sommige weekenden zelfs meerdere. Mijn vaste weekend-uitje.
De tijd glipt soms als zand tussen je vingers door, schreef ik vorig jaar rond deze tijd. Hoe waar is dat? Ons leven is nu compleet anders dan een jaar geleden. We zochten en vonden nieuwe functies elders (wij wel!), we verhuisden naar Elders, we verkochten ons huis in Geldnerd City en kochten een droomhuis in Elders.
Mijn blog is een goede stok achter de deur om af en toe even stil te staan, afstand te nemen, en naar mijzelf en deze gekke wereld te kijken. Het jaar 2024 is alweer voor de helft voorbij. Tijd dus om te kijken hoe het gaat met de doelen die ik mijzelf gesteld heb. Onderdeel van mijn jaarlijkse persoonlijke planningscyclus!
Ik maak een onderscheid tussen Doelen en Systemen. Systemen zijn goede gewoontes die ‘vanzelf’ succes brengen. Doelen zijn idealiter specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden (SMART) geformuleerde concrete dingen die ik wil bereiken.
Het Opgeruimd Leven Systeem heeft de afgelopen zes maanden z’n waarde meer dan bewezen. We verhuisden naar een tijdelijke woning in Elders met een paar kuub aan spullen die we noodzakelijk vonden. En dat werkt. Een goede reminder dat je niet zo heel veel nodig hebt om je leven te kunnen leiden. Het systeem scheelde ook veel tijd bij het inpakken van Huize Geldnerd. We zijn nu volop bezig om onze weg te vinden in Huize Elders. Het zal nog wel een tijdje duren voordat we hier net zo geoptimaliseerd zijn als in Huize Geldnerd, maar dat geeft niet.
Mijn Financiële Systeem draait ondertussen onverstoorbaar z’n rondjes. Het leven is totaal anders, maar de administratie werkt nog. Ik sta ook op het punt om weer te beginnen met de maandelijkse inleg op de beleggingen en het maandelijks bijkopen van VWRL. De gemiste inleg door het kopen van mijn auto en het opzij leggen van contanten voor de dure verhuisperiode heb ik gerepareerd na de verkoop van Huize Geldnerd.
Mijn Werksysteem is nog in wording in mijn nieuwe baan. Ik heb een aantal vaste waarden meegenomen uit mijn oude werkomgeving, en voeg daar aan toe wat in mijn nieuwe werkomgeving nodig is.
Het Gezond Leven Systeem is helaas nog niet terug op het oude niveau. Mijn gezondheidsklachten zijn chronisch, en ik bekijk van dag tot dag en van week tot week wat er kan. De afgelopen zes maanden betekende dat voor een aantal maanden dat ik geen meter rennend afgelegd heb. De laatste maanden probeer ik één keer per week een hardlooprondje te doen. Gelukkig is de zorg in Elders toegankelijker dan in Geldnerd City, en samen zijn we actief op zoek naar manieren om mijn klachten te verminderen.
Doelen
Voor 2024 ging ik werken met een beperkte set meetbare ambities, schreef Geldnerd ik in januari. Hoe staat het daar inmiddels mee?
Gewicht en Sportmomenten stellen teleur, dat zal je na het voorgaande niet verbazen. Drukke momenten en veel veranderingen werden (iets) te vaak gecompenseerd met lekker eten en/of snoepen. En als je dan onvoldoende sportmomenten hebt om dat er weer af te lopen is de weg naar boven met het gewicht zo gevonden… Hier baal ik oprecht van, de tweede helft van dit jaar moet ik hier echt verbetering laten zien.
En met mijn blog heb ik natuurlijk vals gespeeld. Mijn negende verjaardag als actieve blogger ga ik wel halen. Maar niet meer als Geldnerd. Een ander leven, een andere blog. Ik reken ‘m goed….
Wat vind ik ervan?
Het belangrijkste element van 2024 is voor ons natuurlijk De Grote Verandering. Op 31 december 2023 woonden we in Geldnerd City, en op 30 juni waren we allebei geland in onze nieuwe functies en woonden we in Huize Elders, buitenaf en in het groen met een ruime tuin. In de tussentijd is er veel gebeurd: huis verkocht, huis gekocht, huis leeggehaald, opgeleverd, opgeleverd gekregen, verhuisd naar tijdelijke woning, verhuisd naar definitieve woning, klussen na de oplevering (in willekeurige volgorde). Achter iedere bijzin zit een bak werk, en dat is allemaal in de afgelopen zes maanden uitgevoerd door Team Elders. Vriendin en ikzelf, ondersteund door ons onvolprezen Hondje. Die als een dappere dodo al die veranderingen in zijn hondenleventje ook maar mooi doorstaan heeft.
Al die andere doelen zijn bijzaak. Want het gaat om die grote verandering. Building the life that we do not need vacation from. De volgende levensfase. Ik ben meer dan tevreden over de manier waarop we de afgelopen zes maanden doorgekomen zijn. En dat gewicht aanpakken? Dat komt wel weer….
Hoe gaat het met jouw goede voornemens en persoonlijke doelen voor 2024? Kun jij je nog herinneren wat ze ook al weer waren? 😈
Het jaar 2024 is op de helft, het tweede kwartaal van 2024 zit er alweer op. Traditioneel het moment voor alter ego Geldnerd om even terug te blikken. En die gewoonte zet ik hier voort. Want mijn terugblik zorgde ervoor dat ik regelmatig, maar niet té vaak, even goed keek naar wat er in de financiële wereld en met mijn vermogen gebeurt. En daarvoor onderbreek ik even mijn focus op het nieuwe huis.
Het afgelopen kwartaal was in veel opzichten zeer dynamisch. We droegen Huize Geldnerd over aan nieuwe eigenaren en kregen Huize Elders overgedragen van oude eigenaren. Dat betekende dat er (voor ons doen) enorme bedragen heen en weer schoven tussen notariskantoren en onze rekeningen, en tussen onze bankrekeningen onderling. Ik vulde mijn beleggingsrekening weer aan. En ga verder gewoon door waar ik gebleven ben.
In de wereld buiten Elders blijft alles een beetje bij het oude. De Russen zijn nog steeds niet opgerot uit Oekraïne en het Israëlische leger is nog steeds bezig met het vakkundig slopen van alles wat los en vast zit in de Gazastrook. Nederland heeft inmiddels een nieuw kabinet. Maar of ik daar blij van word…? En de Nederlandse economie stagneert ook nog steeds.
Aandelenmarkten
De beweging op de aandelenmarkten blijft ingewikkeld. Het verkiezingsoptimisme voor het lopende jaar en een rally in aandelen hebben in mijn ogen tot nu toe de ongemakkelijke waarheden voor de wereldeconomie verborgen. De schulden groeien, zelfs sneller dan het bbp. De inflatie blijft hoog, maar lager dan ‘ie was. En ik vind het helaas steeds waarschijnlijker dat Trump de verkiezingen gaat winnen in de Verenigde Staten. In Europa hebben we een Europees Parlement dat enkele gradaties rechtser is dan voorheen, en enkele gradaties minder op samenwerking gericht. En toch blijven de beurzen stijgen, als het orkest op het achterdek van de Titanic dat bleef spelen terwijl het schip onvermijdelijk ten onder ging…
In eerste instantie begon het kwartaal op de beurzen met een dipje, maar daarna ging alles ‘gewoon’ weer omhoog. Steil omhoog. De totale waarde van de Amerikaanse aandelenmarkt beslaat inmiddels 61 procent van de waarde van alle aandelenmarkten van de wereld bij elkaar, las ik afgelopen weekend in mijn lijfblad The Economist,
En Europa volgde dit kwartaal in eerste instantie gewoon het patroon van de Verenigde Staten. Alsof we hier geen eigen wil meer hebben. Maar waarom klaag ik? De helft van mijn vermogen zit in aandelen, ik profiteer mee! Al ben ik wel benieuwd wat er komende periode gaat gebeuren, na de overhaaste parlementsverkiezingen in Frankrijk. De onzekerheid daarover zie ik wel terug in de laatste weken van het kwartaal.
Verder kijk ik ook elk kwartaal naar de VIX-index, ook wel bekend als de Fear Index, de maatstaf van volatiliteit in de markt. En door mij vorig jaar omgedoopt in de Kop-In-Het-Zand Index, omdat ‘ie steeds maar zo laag blijft staan in een onzekerder wereld. Het beursdipje in april zag je terug in een stijging van de VIX. Een stijging. Maar in mei zakte alles gewoon terug naar het aloude lage niveau. Een instabiele wereld als het nieuwe normaal.
Ook weinig beweging in de Amerikaanse dollar dit kwartaal. Het dipje in de beurs in april zag je ook terug in de dollarkoers. Inmiddels krijg je voor € 1,00 ongeveer US$ 1,07. Aan het einde van het eerste kwartaal van 2024 was dat US$ 1,08. Het was een rustig kwartaal. Ik heb zelf alleen nog indirecte blootstelling aan de Amerikaanse dollar, voor mijn eigen portefeuillebeheer is de dollar niet meer van belang. De laatste dollartransactie in mijn administratie dateert van februari 2022.
Mijn portefeuille
Mijn portefeuille beweegt zoals altijd keurig mee met de wereldwijde aandelenmarkten en obligatiemarkten, met dank aan VWRL en IUSN aangevuld met enkele dividend-ETFs. Sinds een tijdje koop ik alleen nog VWRL. Gewoon gestaag verder bouwen. Zo saai mogelijk.
In het tweede kwartaal heb ik een deel van mijn opbrengst van Huize Geldnerd gebruikt om de beleggingsrekening aan te vullen. Daar heb ik immers eind vorig jaar een deel van geplunderd om mijn dinosaurussap-verstokende racemonster mee te bekostigen. En ik heb mijn maandelijkse inleg stopgezet om voldoende contanten te verzamelen voor de verhuizing. Ik heb dit bedrag en de gemiste inleg tot en met januari in één keer ingehaald toen we de opbrengst van Huize Geldnerd op onze bankrekening bijgeschreven kregen. En in juni heb ik ook nog een bedrag voor een aantal maanden ingehaald. Voor de toekomst moet ik nog bepalen hoe ik in onze nieuwe situatie met de maandelijkse inleg omga.
In onderstaande tabel voor elke maand van dit kwartaal de transactie die ik uitgevoerd heb, met per maand de ETF, het aantal aandelen dat ik gekocht heb, en de aankoopkoers (in EUR tenzij anders vermeld).
Maand
Fonds
Aantal
Koers
April
Vanguard FTSE All-World UCITS ETF (VWRL)
17
115,7000
Juni
Vanguard FTSE All-World UCITS ETF (VWRL)
253
119,8136
Afgelopen kwartaal volgde mijn portefeuille keurig de stijgende lijn van de aandelenmarkten. Met een forse sprong omhoog omdat ik achterstallige inleg inhaalde na de afhandeling van de verkoop van Huize Geldnerd.
Hoe lees je deze grafiek? De (op dit moment) bovenste zwarte lijn geeft de actuele waarde van mijn beleggingsportefeuille op de betreffende datum. De (op dit moment) onderste zwarte lijn geeft de totale inleg tot die datum weer. Je ziet dat ik de afgelopen jaren (tot november 2023) elke maand een inleg gedaan heb. Het groene vlak tussen de twee lijnen is mijn huidige papieren beleggingswinst. Als ik op verlies zou staan (de portefeuille is minder waard dan de inleg) dan wordt er een rood vlak zichtbaar. Zie ook mijn nadere uitleg over hoe ik deze grafiek opgebouwd heb.
Net als het eerste kwartaal eindigde ook het tweede kwartaal met een nieuw Virtual All-Time High (VATH). Het VATH bereken ik door het vorige reële All Time High te nemen plus alle inleg sinds die datum.
De totale waarde van mijn beleggingsportefeuille staat inmiddels 69,2% boven mijn totale inleg. Aan het einde van het eerste kwartaal van 2024 was dat 77,8%. De ROI over het eerste half jaar van 2024 bedraagt 9,9%. De 12-maands XIRR staat op 21,2%.
Indicator
2023 Q2
2023 Q3
2023 Q4
2024 Q1
2024Q2
% boven inleg
55,4%
49,1%
64,6%
77,8%
69,2%
ROI YTD
7,7%
9,3%
16,3%
8,1%
9,9%
XIRR 1Y
10,3%
17,2%
14,9%
23,5%
21,2%
Dividend en Spaarrente
In het tweede kwartaal van 2024 ontving ik netto € 2.674,19 aan dividend op mijn rekening. Een nieuw record, het tweede kwartaal is traditioneel ook het beste dividendkwartaal. In het tweede kwartaal van 2023 ontving ik nog € 2.066,20 en in het eerste kwartaal van 2024 ontving ik netto € 1.173,09.
Ik registreer mijn dividend op netto contante basis in Euro’s, de basisvaluta van mijn administratie. Dat betekent dat ik het netto dividendbedrag opneem in mijn administratie op het moment dat het op mijn beleggingsrekening bijgeschreven wordt. Als het een dividend in buitenlandse valuta (Amerikaanse dollar of een andere valuta) is, dan reken ik het om naar Euro’s tegen de wisselkoers van het moment van ontvangen op mijn rekening.
Bij mijn laatste analyse van mijn dividendrendement heb ik ook gekeken naar het Forward Dividend. Het Forward Dividend voor de rest van dit jaar (de groene balk in onderstaande grafiek) bereken ik door het netto uitbetaalde dividend per aandeel van de laatste twee kwartalen te vermenigvuldigen met mijn huidige aantal aandelen. Ik lig mooi op schema, mijn verwachte totale dividendinkomen voor dit jaar is weer wat hoger dan vorig kwartaal.
Er was pas aan het einde van het afgelopen kwartaal beweging bij de centrale banken, en (dus) ook nog geen beweging bij de spaarbanken. Er was een tijdelijke actie bij Lloyds, daar kreeg ik tot eind mei een spaarrente van 3,0 procent. Inmiddels heb ik er een hoger saldo staan dan ooit in de afgelopen 7,5 jaar, door de extra storting in mijn potje voor onderhoud van de eigen woning.
NB: actuele weergegeven spaarrente Rabobank is voor saldo tot en met € 20.000.
Spaarpercentage
In de loop van het tweede kwartaal ben ik begonnen met het berekenen van mijn spaarpercentage met behulp van een rapport in GnuCash. Maar daar reken ik iets anders dan eerder in mijn spreadsheet, dus de percentages in deze grafiek wijken iets af van mijn maandelijkse spaarpercentage in de rapportage over het eerste kwartaal. Ik denk dat, door het dubbel boekhoudsysteem in GnuCash, deze nieuwe methode een betrouwbaarder beeld geeft dan de oude methode in mijn administratie in de spreadsheet, die op kasbasis werkte.
Mijn spaarpercentage was de afgelopen maanden lager dan gebruikelijk. Verhuizen kost nou eenmaal geld, en dubbele woonlasten ook. Mijn doelstelling voor 2024 was om maandelijks 40 procent van mijn inkomsten (in elk geval tijdelijk) te parkeren op mijn spaarrekening, om de huidige en komende uitgaven in onze veranderende levensstijl te dekken. Dat doel kan ik nu langzaam los gaan laten. We hebben geen dubbele woonlasten meer, ons tijdelijke huisje is opgezegd, en de vaste lasten van ons nieuwe leven in Elders beginnen zich af te tekenen.
Eigen Vermogen
Grote verschuivingen in mijn eigen vermogen in het tweede kwartaal van 2024. Huize Geldnerd stond tot en met vorig kwartaal tegen de WOZ-waarde in de boeken. Het veranderde dit kwartaal tegen een hoger bedrag van eigenaar. En inmiddels staat Huize Elders tegen aankoopwaarde in de boeken. Die is weer lager dan de verkoopwaarde van Huize Geldnerd, en zie je dus als negatieve mutatie op de post Delta WOZ. Begin 2025 zal ik het herwaarderen tegen de WOZ-waarde die de gemeente Elders er tegen die tijd aan toekent.
De overwaarde van Huize Geldnerd werd echt geld. Geld op onze bankrekening. Deels is het apart gezet op onze spaarrekeningen voor verwachte uitgaven en verbouwingen. En deels is het in mijn beleggingen gestoken. Het leidt in elk geval tot meer spaargeld/contanten en meer beleggingen dan drie maanden geleden.
Ik heb de afgelopen 6 maanden zo’n 10.000 kilometer gereden met mijn dinosaurussap verstokende racemonster. Op basis van kenteken en huidige kilometerstand heb ik de huidige waarde opgezocht in de ANWB Koerslijst. Ik gebruik de waarde bij ‘Inruilen bij een autobedrijf’. Die is lager dan de waarde aan het eind van het eerste kwartaal van dit jaar, dat zal je niet verbazen. Het verschil tussen de waarde aan het einde van het vorige kwartaal en de huidige dagwaarde heb ik als afschrijving geboekt in mijn financiële administratie. Dat zie je als negatieve mutatie op de post Bezittingen terug in onderstaande grafiek.
Verder dit kwartaal weinig Aflossing, want deels een hypotheekloze periode.
En dat leidt tot onderstaande ontwikkeling van mijn vermogen per kwartaal. In het tweede kwartaal van 2024 is mijn eigen vermogen gegroeid met 3,7 procent (2024Q1 was +5,7 procent). Overigens rapporteer ik vanaf dit kwartaal geen spaarpercentage per kwartaal meer, in GnuCash meet ik dat alleen per maand en per jaar.
Beste Uitgave(n)
Waar te beginnen? Dit was financieel één van de meest bijzondere kwartalen uit mijn leven. Maar het is niet het huis, of de uitgaven voor klussen, of nieuwe meubels. Het meest bijzonder vond ik eigenlijk mijn eerste aankopen bij een lokale kweker in Elders. Mijn eerste zaaigoed en tomatenplantjes. Mijn eerste stappen in het opbouwen van de moestuin in Elders. Uiteindelijk wil ik daar grotendeels zelfvoorzienend in worden. Maar de eerste stapjes op die weg voelden het afgelopen kwartaal wel héél bijzonder.
GnuCash is al een paar jaar leidend voor mijn financiële administratie. Toch had ik er nog steeds stiekem een spreadsheet naast. En dat had eigenlijk aan één reden. Het spaarpercentage.
Dat spaarpercentage is en blijft een van de cruciale getalletjes die ik in de gaten wil houden. Op maandbasis en op jaarbasis. En daar zit geen standaardrapport voor in GnuCash. Dus hield ik stiekem mijn administratie ook nog in de LibreOffice spreadsheet bij. Enkel en alleen om elk kwartaal de laatste stand van het spaarpercentage te laten zien in mijn rapportage.
Maar dat werd in toenemende mate een probleem. De administratie in GnuCash en in de spreadsheet gingen namelijk uiteen lopen, omdat ik in GnuCash rekeningnummers toevoegde. En ik had ook geen tijd en zin meer om twee administraties bij te houden. De gezamenlijke boekhouding (huishoudrekening en eigen woning) is al een hele tijd ‘GnuCash only’. Maar mijn persoonlijke administratie was nog steeds ‘GnuCash én spreadsheet’. Vanwege dus het ontbreken van dat spaarpercentage.
Nu had ik online al eens een maatwerkrapport voor GnuCash 4 gevonden dat het spaarpercentage liet zien in een grafiek. En daar ook al eens over gecorrespondeerd met Sjaak Trekhaak, een lezer van mijn blog, die dat rapport ook gebruikte. Die was zelfs zo vriendelijk om mij een aangepaste versie te sturen die werkte met de huidige versie GnuCash 5 (dank!).
En onlangs heb ik dat rapport dus ook maar eens geïnstalleerd. Dat stelt niet heel veel voor. Maar zoals gebruikelijk bij open-source software is de documentatie niet altijd even duidelijk en actueel. Ik moest dus wel even zoeken en uitproberen.
Directory
In mijn huidige gebruikersdirectory onder Windows 10 heb ik een aparte subdirectory voor mijn GnuCash administraties. Hier heb ik ook ruimte gemaakt voor maatwerkrapporten. Zo kan ik ze handig bij elkaar houden, lopen ze automatisch mee in mijn back-up, en krijg ik geen gedoe als GnuCash bij toekomstige versies besluit om de standaardrapporten te verhuizen naar een andere plek.
Config-user bestand
Na de instructies zorgvuldig gelezen te hebben kwam ik tot de conclusie dat ik een bestand genaamd ‘config-user.scm’ moest maken. Dat moest geplaatst worden in de directory GNC_CONFIG_HOME. Via het menu ‘Help | About GnuCash’ kwam ik erachter dat dit bij mij de directory ‘C:\Users\eldersleven\AppData\Roaming\GnuCash\’ is.
Het bestand hoefde maar één regel te bevatten, die moest zorgen voor het laden van het maatwerkrapport bij het opstarten van GnuCash. Omdat ik kies voor een afwijkende locatie van mijn rapporten, buiten de GnuCash-omgeving en in mijn gebruikersgegevens, moet dit een directe link zijn naar het rapport.
(load “absolute-pad-naar/saving-rate.scm”)
Hier is ‘saving-rate.scm’ de naam van het rapportbestand. En voor dat ‘absolute pad naar’ had ik wel een paar pogingen nodig. Uiteindelijk kwam ik erachter dat ik de disk-letter C: weg moest laten en de scheidingstekens om moest draaien.
Toen ik dit eenmaal ontdekt had, was het een fluitje van een cent. En nu heb ik dus een rapport in GnuCash die mij (per maand of per jaar) laat zien wat mijn spaarpercentage is. En kan ik dus eindelijk stoppen met het bijhouden van een schaduwadministratie in mijn spreadsheet.
Verbeteringen
Helemaal tevreden ben ik nog niet over dit rapport. Zo krijgen de waarden op de Y-as het symbool ‘€’ mee, dat zou wat mij betreft het percentage ‘%’ moeten zijn. Op de X-as zie je de datum van de eerste van de maand, daar hoort eigenlijk alleen de maand en het jaar te staan. En ook zou ik graag nog de optie toevoegen om datalabels te laten zien bij elk datapunt. Maar dat komt allemaal wel. Het werkt, en voor nu vind ik dat goed genoeg.
Verschillen
In mijn spreadsheet deed ik de boekhouding op kasbasis. GnuCash werkt met het dubbel boekhoudsysteem. Dat zorgt voor kleine verschillen tussen de spaarpercentages die uit beide systemen komen.
Dat kan ik het best illustreren aan de hand van een voorbeeld. Stel, ik moet voor mijn werk ergens parkeren en dat kost € 8,50. Ik schiet dat voor en declareer de kosten bij mijn werkgever. Die declaratie krijg ik uitbetaald.
In het kassysteem boekte ik de € 8,50 parkeerkosten als uitgave, en de € 8,50 declaratie als inkomsten. In het dubbel boekhoudsysteem boek ik de € 8,50 parkeerkosten nog steeds op een kostenrekening, maar boek ik de € 8,50 die ik terugkrijg in de declaratie als tegenboeking op dezelfde rekening parkeerkosten. De declaratie neutraliseert als het ware de kosten. En dat is ook logisch, het zijn immers niet mijn parkeerkosten, maar parkeerkosten van de werkgever.
Stel nu verder dat ik zonder die parkeerkosten en declaratie € 200 aan inkomsten had en € 100 aan uitgaven. In het kassysteem had ik na het parkeren € 108,50 aan uitgaven en na de declaratie € 208,50 aan inkomsten. Mijn spaarpercentage is dan ( 1 – ( uitgaven / inkomsten ) = ) 47,96%. In de dubbele boekhouding blijven mijn inkomsten € 200 en mijn uitgaven € 100. Mijn spaarpercentage is dan 50,00%. En zo zijn er meer situaties waarin de ene of de andere methode iets beter uitpakt. Zo reken ik nu ook de kosten van beleggen mee in mijn uitgaven. In de spreadsheet-tijd zaten die buiten scope (want in de beleggingsspreadsheet, niet in de administratiespreadsheet). Ik denk dat GnuCash (meer specifiek het dubbel boekhoudsysteem) een realistischer beeld geeft van mijn financiële situatie.
Heb jij nuttige rapportjes in jouw administratie zitten?
