Hoera voor gratis en open source software!

  • Berichtcategorie:Automatisering

Gisteren (14 februari) was niet alleen maar Valentijnsdag. Het was ook I Love Free Software dag. Een dag die steeds belangrijker is wat mij betreft. Zelfs onze overheid begint in de gaten te krijgen dat ze wel erg afhankelijk zijn geworden van buitenlandse leveranciers. En de afgelopen periode wordt ook steeds duidelijker dat je er niet zomaar van uit kunt gaan dat ‘bondgenoten’ dat ook altijd zullen blijven. Tijd dus om wat zelfstandiger te worden. Een stap die ik zelf de afgelopen jaren al gezet heb en die me uitstekend bevalt.

Maar ter gelegenheid van deze dag hierbij dus wel een eerbetoon aan de belangrijkste gratis én open-source software die mijn digitale leven laat draaien. Geheel vrij van de inmenging van Big Tech. Ter gelegenheid van deze dag heb ik een donatie gedaan aan een van de softwareprojecten, ik ben voornemens om dat jaarlijks te herhalen.

Ben jij al over naar gratis en open-source software? Of zit jij nog in de klauwen van Big Tech?

Operating system: Linux Mint

Linux Mint is één van de vele Linux-varianten die er op deze wereld zijn. Vanwege z’n gebruiksvriendelijkheid is het een laagdrempelige overstap voor verwende Windows-gebruikers zoals ik. Maar vergis je niet. Onder de motorkap zitten alle mogelijkheden van Linux. Eindeloos tweaken dus, als je daarvan houdt. En ondertussen het gemak van software die zichzelf dagelijks up-to-date houdt en (in mijn geval) ook dagelijks automatisch een back-up maakt van alles wat belangrijk is. Gewoon standaard geïnstalleerd.

Browser: Mozilla Firefox

Mozilla Firefox is al jaren mijn standaardbrowser. En wat mij betreft de eerste keus als je jouw data niet automatisch wilt delen met Google (via Chrome) of Microsoft (via Edge). En een speciale vermelding hier voor de add-ons LightBeam en Privacy Badger, die mij helpen om mijn privacy te bewaken.

E-mail: Mozilla Thunderbird

Thunderbird is al bijna twintig jaar mijn e-mail software. Ik beheer hier ook mijn persoonlijke agenda, gedeeld met mijn smartphone. Who needs Outlook?

Office-suite: LibreOffice

Een meer dan uitstekende tekstverwerker, spreadsheet en presentatiesoftware die alles kan wat Microsoft Office kan. Zelfs documenten uit Microsoft lezen en bewerken. En meer. Zonder abonnementen die steeds duurder worden en zonder online features die je steeds dieper in het universum van de leverancier zuigen.

Administratie: GnuCash

Over GnuCash heb ik al héél veel geschreven. Het is een heel basaal boekhoudpakket, maar daarmee meer dan voldoende voor mijn persoonlijke financiën. Met de data op mijn eigen laptop en server, in plaats van op iemand anders’ computer in de cloud.

Beleggingen: Portfolio Performance

Komen er ook goede dingen uit Duitsland? Jazeker! Portfolio Performance bijvoorbeeld. Waarmee ik sinds een paar jaar mijn beleggingen beheer. Feitelijk doe ik dat dubbel, want alle transacties zitten uiteraard ook in GnuCash. Maar Portfolio Performance houdt mij op de hoogte van rendement en risico in mijn portefeuille.

Grafisch: GIMP

Wees voorzichtig met het opzoeken van GIMP via een zoekmachine als je op kantoor bent, want het heeft ook een andere betekenis…. Maar de GIMP die ik hier bedoel is gereedschap voor grafisch ontwerpers met vrijwel alle mogelijkheden van het beroemde (en dure) Adobe Photoshop. Ik gebruik het vooral voor de bewerking van foto’s en afbeeldingen die ik hier op mijn blog gebruik.

Wachtwoorden: KeepassXC

Wachtwoordenmanager waarbij ikzelf de volledige controle over mijn gegevens heb.. Op mijn smartphone gebruik ik Strongbox, die ook gewoon om kan gaan met mijn Keepass database.

Proton

Twijfelgevalletje in deze lijst, dat Proton. Je kunt een gratis abonnement nemen, maar ik heb inmiddels de betaalde versie. Want privacy verdient alle steun die het kan krijgen. Proton Drive is de enige cloud die ik nog gebruik. Ook de plek waar ik inmiddels mijn privé-agenda heb staan. En achtervang voor mijn wachtwoordenbeheer. En de VPN-app heb ik ook alvast geïnstalleerd. Winter is coming…

Mijn Financieel Systeem anno 2024

  • Berichtcategorie:Financiën

Ruim een jaar geleden is door ikke Geldnerd eindelijk zijn Financieel Systeem uitgeschreven. Sindsdien is er veel gebeurd in ons leven. Heeft dat ook geleid tot grote veranderingen in het systeem?

Kort en bondig: neen! Mijn financieel systeem is een constante factor in mijn leven. Maar helemaal hetzelfde is het systeem ook niet meer, het ontwikkelt zich mee met ons leven. Tijd voor een update.

Ik houd nog steeds bij wat er binnen komt en uit gaat

Het bijhouden van mijn inkomsten en uitgaven is de basis van mijn financiële systeem. Tot op de cent. Wat je meet, beïnvloedt wat je doet. Dat doe ik al sinds 2003. Ik heb het gedaan in het Verre Warme Land. Ik heb de administratie bijgehouden in het tijdelijke huisje in Elders. En ik houd het nu ook alweer een aantal maanden bij voor ons leven in Huize Elders. Zo ongeveer tweewekelijks.

Sinds een aantal jaren gebruik ik GnuCash. Op mijn voormalige blog staat een link naar de serie blogposts die ik hierover geschreven heb. Daarmee kan iedereen snel aan de slag. De administratie is in hoog tempo verfijnder geworden. Er komen grootboekrekeningen bij. De moestuin en de siertuin hebben inmiddels allebei hun eigen rekening in de administratie.

Tijdens mijn reguliere finance-moment handel ik ook alle financiële post af. Dat is tegenwoordig meestal e-mail, en die laat ik binnenkomen op een speciaal daarvoor bedoeld e-mail adres. Dat houdt het allemaal overzichtelijk. Rekeningen, tariefswijzigingen, het komt allemaal op één plek binnen. Rekeningen worden betaald, al dan niet direct of met een geprogrammeerde overboeking. Tariefswijzigingen worden direct verwerkt in mijn begroting.

Mijn begroting helpt mij om te sturen op mijn financiën

Als je bijhoudt wat er in het verleden en heden gebeurt, kun je ook de toekomst gaan voorspellen of plannen. Oftewel: een begroting maken. Vooraf bewuste keuzes maken over wat je met je geld gaat doen. Kijken hoeveel je overhoudt. Of hoeveel je tekort komt. ZuinigAan heeft er een tijdje geleden een hele cursus aan gewijd, met ook een paar bijdragen van mijn hand.

Ik heb nog steeds een aparte begrotingsspreadsheet. De basis is mijn rekeningschema uit GnuCash. Sommige dingen begroot ik op maandbasis, voor andere neem ik alleen een bedrag op voor het hele jaar.

De begroting 2024 is een hele bijzondere. Het eerste begin was nog gebaseerd op ons leven in Geldnerd City. Daarna moest ik begroten op een tijdelijk huisje terwijl onze woonlasten in Geldnerd City ook nog gewoon doorliepen. Van beide had ik werkelijk geen idee hoe lang het ging duren. Dat zijn de momenten in een mensenleven waarbij je weet dat het goed is om je inkomsten en uitgaven goed in de gaten te houden.

Toen Huize Geldnerd verkocht was en Huize Elders gekocht was kon ik een betere begroting gaan maken. Die heb ik voor het gemak maar vast ‘Begroting 2025’ genoemd. En gestaag wordt die gevuld met de verwachte en geplande uitgaven en inkomsten hier in Elders.

Ik betaal mijzelf eerst

Zodra het salaris binnenkomt betaal ik eerst mijzelf. Al jaren. En dat is niet veranderd. Er gaat geld naar mijn voorzieningen. Er gaat geld naar mijn beleggingsrekening. Dat werkt voor mij beter dan alleen maar sparen of beleggen wat ik aan het eind van de maand overgehouden heb.

Het ging een tijdje anders. Mijn maandelijkse inleg in de beleggingen had ik stopgezet om kasgeld achter de hand te hebben voor alle uitgaven rond de verhuizing. Dat voelde verstandig, maar ook ongemakkelijk. Zodra de verhuizingen (en bijbehorende transacties) afgerond waren heb ik mijn beleggingen weer aangevuld.

Wij lossen de hypotheek versneld af

Wij lossen nog steeds extra af via de sneeuwbalmethode. Twee keer per jaar neem ik jullie mee in de stand van zaken.

Elke maand breid ik mijn beleggingsportefeuille uit

Wat een luxe. Ik kan gewoon leven. Geld reserveren voor grote uitgaven in mijn voorzieningen. Extra aflossen op de hypotheek. En ook nog eens elke maand beleggen.

Ik kies hier een luie benadering. Ik koop sinds een aantal jaar gewoon elke maand een aantal stuks Vanguard FTSE All-World UCITS (VWRL). Brede spreiding. Lage kosten. En vooral heel gemakkelijk. Kan het goedkoper? Vast wel. Maar ik heb eigenlijk geen zin meer om nog te switchen.

Mijn beleggingen beheer ik inmiddels in Portfolio Performance. Daar hoef ik niet meer wekelijks de koersen bij te werken, dat gebeurt automatisch als ik het eens een keertje open. Ik hoef alleen maar mijn transacties bij te werken. Ik kijk steeds minder vaak naar mijn portefeuille. Die is er gewoon. En doet z’n ding. Elk kwartaal een riedeltje dividend. Elke maand even bijkopen. Simpel.

Elk kwartaal kijk ik hoe ik er voor sta

De meeste mensen kijken nooit hoe ze er financieel voorstaan. Veel bloggers kijken maandelijks. Ik vind ‘nooit’ te weinig en ‘maandelijks’ te vaak. Sinds jaar en dag kijk ik elk kwartaal hoe ik er voor sta. Mijn Financial Dashboard wordt bijgewerkt. En ik maak mijn Kwartaalrapportage. Die is er net zoveel voor mijzelf als voor jullie.

Ik houd nog steeds gewoon vol

Het belangrijkste: gewoon doorgaan. Komt er een pandemie en dendert de beurs naar beneden? Gewoon doorgaan. Verandert je leven plotsklaps? Gewoon doorgaan. Heeft ‘iedereen’ het over een recessie? Gewoon doorgaan. Loopt ‘iedereen’ achter een nieuwe beleggingshype aan? Gewoon doorgaan. Je eigen pad volgen. Ik doe dat inmiddels ruim twintig jaar. In die tijd is er veel gebeurd in mijn leven. Een echtscheiding, meerdere verhuizingen, een langdurig verblijf in een ver en warm land, verschillende nieuwe banen. Nog steeds mede mogelijk gemaakt door mijn eigen persoonlijke financiële systeem. Hadden we de stap naar Elders aangedurfd als we niet wisten hoe we ervoor stonden? Misschien wel, misschien niet. Maar het financieel systeem maakte de stap makkelijker.

En bedenk wel: dit systeem is niet in één keer neergezet. Het is organisch gegroeid over een periode van inmiddels meer dan 20 jaar. En het verandert nog steeds, ontwikkelt zich door. Laat je dus niet afschrikken. Begin gewoon ergens. Iets doen is beter dan niets doen.

Vereenvoudiging

Voor mijn beleggingen heb ik geen schaduwadministratie meer in LibreOffice Calc. En ook mijn persoonlijke administratie zit niet meer in een spreadsheet. Ik werk alleen nog met Portfolio Performance en GnuCash. De schaduwadministraties in de spreadsheet waren er vooral voor een aantal statistiekjes die ik af en toe gebruikte op mijn blog. Maar het spaarpercentage heb ik nu ook in een rapport in GnuCash. De indicatoren van Portfolio Performance vertellen ook hoe mijn beleggingen er voorstaan. En vooral: ik wil er steeds minder tijd aan hoeven te besteden.

Vereenvoudiging dus. In Portfolio Performance hoef ik alleen maar mijn transacties in te voeren, dat doe ik eens per maand en kost een paar minuten. Grotendeels is dat het kopiëren van eerdere transacties. De hypotheekspreadsheet berekent zelf de volgende maand(en) met één druk op de knop. En het bijwerken van de administraties kost, inclusief downloaden en ‘voorwassen’ van de transacties bij de banken, minder dan vijf minuten per keer.

Zo ik al tijd besteed aan mijn financiën, dan is het aan plannen en analyseren. Kijken waar ruimte zit in de begroting. Analyseren waar het geld naar toegaat. Of gewoon constateren dat alles keurig volgens plan en binnen de lijntjes verloopt, en daarna lekker weer de tuin in. Rust, dat is toch echt één van de meest waardevolle bezittingen op deze planeet…

Hoe is het met jouw financiën?

Laat je niet belazeren met een betaalde spreadsheet!

Meer dan 15 jaar heb ik mijn financiën beheerd met behulp van Excel spreadsheets. Verregaand geautomatiseerd, zo min mogelijk menselijke handelingen. Al jarenlang te downloaden op mijn voormalige blog, gratis en voor niks. Je hoeft zelfs geen e-mail adres achter te laten. En dat terwijl sommige sneue bloggers je zelfs laten betalen voor een gewone spreadsheet. Ik vraag me dan altijd af wat de verkoopcijfers daarvan zijn, daarover lees je nooit iets. Vast en zeker ‘concurrentiegevoelige informatie’ (mijn spreadsheets zijn tot en met eind april 2024 ruim 60.000 keer gedownload).

Maar de mensheid laat zich graag belazeren, er zullen dus ongetwijfeld mensen zijn die betalen voor een sneue spreadsheet met kekke kleurtjes, omdat je nu eenmaal niet zonder kunt…. En dat is dus nergens voor nodig. Ik heb dan ook een hartgrondige hekel aan ’ondernemers’ die parasiteren op de onzekerheid van mensen door tegen betaling cursussen en stukjes gereedschap te verkopen en je wijs te maken dat je alleen met hun hulp je financiën onder controle krijgt.

Meneer Elders (voorheen Geldnerd) roept het al jaren. Je persoonlijke financiën zijn niet iets om bang voor te zijn. Als je tot tien kunt tellen en begrijpend kunt lezen, dan ben je met een investering van wat tijd echt wel in staat om je eigen financiën te doorgronden. Daar hoef je echt geen geld voor uit te geven. Alle kennis en alle gereedschap is ook gratis te vinden.

Zelf heb ik ooit een gratis cursus met een knipoog geschreven. Nog te vinden op mijn oude blog. Misschien komt er komende winter wel een opgefriste versie, als huis en tuin dat toelaten. Het belangrijkste is gewoon beginnen. Internetbankieren open, en boeking voor boeking, rekening voor rekening, mailtje voor mailtje, brief voor brief, duidelijkheid creëren voor jezelf. Lezen wat er staat. Nadenken over de consequenties.

Veel gereedschap heb je daar niet bij nodig. Pen en papier is al genoeg. Een spreadsheet als je ambitieus bent. Maar ook die is gratis te vinden. Ik ben er niet eens voorstander van om te beginnen met een kant en klare en geavanceerde spreadsheet van iemand anders. Dat helpt namelijk niet om jouw eigen situatie echt te doorgronden. Beter dat je zelf iets opbouwt, vanaf nul, dat je zelf helemaal begrijpt en dat jou helpt. Je persoonlijke financiën zijn immers van jou, persoonlijk. De naam zegt het al.

Zelf zie ik ook in mijn eigen situatie verschillende generaties gereedschap, als ik terugkijk naar die ruim twintig jaar dat ik mijn financiën bijhoud. Excelspreadsheets die steeds geavanceerder werden. En pas in 2014 een volledig geautomatiseerde versie met macro’s, steeds minder handwerk. Na een aantal probeersels de overstap van Microsoft Excel naar LibreOffice Calc, GnuCash (voor de administratie), en Portfolio Performance (voor mijn beleggingen). Maar toen was ik dus al twintig jaar bezig. Heb ik het daarom niet goed gedaan? Welnee! Mijn gereedschap is gewoon meegegroeid met mijn behoefte en mijn eigen kennis over mijn persoonlijke financiën. En mede daardoor ben ik privacy en daarmee ook open-source software belangrijker gaan vinden.

Hier vind je de tools

Wil je echt met administratie-gereedschap aan de slag? Dan is internet je vriend. Mijn oude blog is echt niet de enige plek waar je gratis online voorbeelden kunt downloaden. Het platform Wijzer in Geldzaken (onderdeel van het ministerie van Financiën) heeft een vrij uitgebreid overzicht van Nederlandse oplossingen. En open-source nieuwssite It’s FOSS heeft een lijst met open-source oplossingen. Keuze genoeg dus, zonder de portemonnee te trekken!

Wat gebruik jij om jouw financiën bij te houden?